| DE REMISEOVEREENKOMST VOLGENS MARK DVORETSKY |
|
Naar aanleiding van het voorval in Haaksbergen tijdens het Open Nederlands kampioenschap 2009 waarbij Sergei Tiviakov en Sipke Ernst voorafgaand aan de partij remise hebben afgesproken, heb ik de volgende artikelen ge- schreven: - Ernstige, plotselinge aanvallen van remise - De remiseovereenkomst volgens John Nunn Dit artikel is het derde deel. Een overzicht van paragrafen: 1. De opvatting van Mark Dvoretsky 2. Kasparov - Kramnik 2000 3. Anand - Kramnik 2007 4. Leko - Gelfand 2009 5. Het Tal Memorial 2009 6. Svidler - Ivanchuk 7. Carlsen - Aronian 8. Leko - Ivanchuk 1. De opvatting van Mark Dvoretsky Mark Izrailovich Dvoretsky, geboren in Moskou in 1947, tevens winnaar Wijk aan Zee 1975, is een grootmeester. Hij is geen actief speler, maar een we- reldwijd bekende schaaktrainer die vele schaakboeken heeft geschreven. Tot zijn leerlingen behoren o.a. Kasparov, Anand, Topalov en Van Wely. Het volgende artikel heeft hij in 2003 geschreven. Bedacht moet worden dat bepaalde opvattingen zijn gedateerd. Toch is het interessant er kennis van te nemen. Het artikel is gepubliceerd in Chess Today, 4 juni 2003. 'Het remiseaanbod in de ban doen! GM Mark Dvoretsky Vele sporten hebben op een bepaald moment in hun geschiedenis een sta- dium bereikt waarin mensen middelen moesten vinden om deze sporten voor toeschouwers meer populair en meer aantrekkelijk te maken. Zo werden bijvoorbeeld bij tennis tiebreaks en een modern rating systeem ingevoerd. En recent werden bij volleybal en tafeltennis het puntentelling- systeem veranderd. Dit probleem bestaat ook bij het schaken, omdat ons spel niet zo populair is als zij zou moeten zijn. Hoe kunnen wij deze situatie verbeteren? De schaak- wereld heeft de afgelopen jaren verschillende pogingen ondernomen. Een daarvan was het invoeren van een knock-out systeem, dat volgens mij een erg goed idee is. Dit systeem zou kunnen worden verbeterd om in het verdere verloop van het toernooi meer partijen te laten spelen, maar het idee op zichzelf is een verbetering. Een tegenovergesteld voorbeeld is het versnellen van het tempo van het spel. Ja, partijen nemen nu niet meer zoveel tijd in beslag, maar het scha- ken heeft niet meer aandacht ontvangen van de pers en televisie. Ondertussen lijdt de kwaliteit van de partijen eronder - niet alleen omdat er meer blunders worden gemaakt, maar ook omdat het nu bijna onmogelijk is (geen tijd!) om de diepere gedachten te ontdekken achter het bord. Uitein- delijk lijden de schaakfans eronder, omdat de meesten de partijen niet live volgen, maar in schaakboeken en schaaktijdschriften. Andere problemen houden de grote verscheidenheid in in de schaakwereld, de behoefte aan goede anti-dopingmaatregelen, en anticomputercontroles, en de over-bestudering van de openingstheorie. Er bestaan veel problemen in het moderne schaken, ik wil me echter op slechts een daarvan concen- treren: het probleem van de snelle remises. Het komt vaak voor dat na een dag werken, schaakfans naar een toernooi komen om slechts een lege speelzaal te vinden. Dit is vooral pijnlijk tijdens kampioenschappen. Neem bijvoorbeeld het kampioenschap in Moskou de- cember 2001 tussen Kasparov en Kramnik. Drie van de vier partijen - die met klassieke bedenktijden werden gespeeld - eindigden in snelle remises. Natuurlijk ging het niet om remises die van te voren waren afgesproken - zij waren eerder het resultaat van een over-ontwikkelde voorbereiding van de openingstheorie. Maar dat neemt niet weg dat de toeschouwers zich vaak bedrogen voelden. Soortgelijke, onplezierige gevallen komen ook voor bij toernooien, als het zelfs niet vaker voorkomt. Zo trok bijvoorbeeld de laatste ronde van het Kampioenschap van de Ver- enigde Staten van Amerika in 2003 veel toeschouwers, inclusief jeugd, en camerapersoneel van televisie stations. En wat kregen zij te zien? Een paar minuten nadat de ronde was begonnen, kwamen de koplopers van het toernooi remise overeen! Het is overbodig om te zeggen wat voor indruk dit heeft gemaakt op de toeschouwers, inclusief op de sponsors. Men heeft geprobeerd maatregelen te treffen om snelle remises tegen te gaan. Zo hebben sommigen bijvoorbeeld voorgesteld dat bij een pat of een remise de speler die geen winstmateriaal heeft, meer (of minder) zou moe- ten ontvangen dan een halve punt. Het is niet duidelijk of zulke veranderin- gen het schaakspel dynamischer zouden maken, maar het is zeker dat zij de theorie (en in het bijzonder de eindspeltheorie) erg zullen veranderen. Is dit het proberen waard? Een andere, minder radicale, maatregel is het verbieden van remises voor- dat dertig zetten zijn gedaan. Meestal brachten dergelijke pogingen niet het gewenste effect. Zo had bijvoorbeeld in Linares de organisator Luis Rentero in ruil voor een extra honorarium voor de spelers een bijzondere voorwaar- de in de contracten opgenomen die luidde dat spelers geen remise konden overeenkomen voor de dertigste zet. Maar toch kwamen sommigen een snelle remise overeen en werden zelfs beledigd toen de boze Luis Rentero het extra honorarium terugeiste. Ik denk dat Arthur Yusupov het juist aanpakte: hij ging slechts naar de or- ganisator en overhandigde hem het geld. Natuurlijk aanvaardde Rentero dit geld niet: daar ging het hem niet om. Zeker, bij schaken is remise een geoorloofde uitslag. Daarom staat het idee mij niet aan drie punten te geven aan de winnaar en slechts één bij remise - we moeten remise niet op deze manier straffen - het kan een logische uit- komst zijn van een goed gespeelde (en goed bevochten!) partij. Daar komt bij dat zo'n systeem niets verandert aan een knock-out of aan een kampi- oenschap. Afgezien nog van het feit dat zo'n systeem vatbaar is voor mani- pulatie. Echter, ik geloof dat er een manier is om het probleem van snelle remises op te lossen, drastisch en zonder veel te veranderen aan de aard van het schaakspel. Ik kwam erop na een gesprek dat ik een tijd geleden had met GM Genna Sosonko. Hij vroeg: 'Waarom mogen schakers op elke moment remise overeenkomen? Dit komt in geen enkele andere sport voor.' Inderdaad, kunt u zich een voetbalwedstrijd voorstellen waarin de teams remise overeenkomen na de eerste helft van de wedstrijd? Of stelt u zich worstelaars voor die ontdekken dat hun kansen ongeveer gelijk zijn, elkaar de hand schudden en naar huis gaan! Daarom, is de regel die schakers toestaat remise aan te bieden onaantast- baar? Waarom eisen we niet van spelers elke partij uit te spelen tot haar logische conclusie, hoe die ook luidt? Spelers mogen niet met elkaar praten tijdens de partij. De partij kan nog steeds eindigen in remise - door pat, driemaal dezelfde stelling, gebrek aan winstmateriaal of op grond van de vijftig zetten-regel. Maar niet door overeenkomst! Wanneer komen snelle remises voor? Ik heb het hier overigens niet over remises die van te voren zijn afgesproken. Soms komen snelle remises voor in overduidelijk gelijke stelling, waarin geen mogelijkheid bestaat de tegen- stander te verslaan. Maar deze komen zelden voor. Vaak bestaan er ver- schillende scenario's. Bijvoorbeeld, het lukt een speler niet in de opening een voordeel te behalen, daarom is hij teleurgesteld en biedt hij remise aan. Soms houden beide spelers niet van hun stelling, ze overschatten het gevaar en zijn dus gelukkig met een remise. Zwakkere spelers bieden soms remise aan aan sterkere tegenstanders (of spelers met een hogere rating) wanneer ze een betere stelling hebben. Soms is een van beide spelers moe en wil rust. Of een speler heeft al zijn kansen op het toernooi verloren ... Het is zinloos om zulke remises schakers kwalijk te nemen - zij handelen overeen- komstig hun belang, aanvaarde regels en ethiek. We moeten het hen niet verwijten, maar eenvoudig de regels veranderen! Ik neem aan dat een noodzakelijk voorwaarde om zo'n verandering in de regels uit te voeren is een bedenktijd met een increment. Anders moedigen we het nutteloos 'houtjes schuiven' aan in remise stellingen, wanneer een speler alleen maar probeert te winnen op de klok. Dat zou zelfs meer scha- de toebrengen aan het schaken dan de snelle remises zelf! Daarom moet een nieuw systeem eerst worden uitgetest op toernooien met behoorlijke elektronische klokken en gekwalificeerde scheidsrechters. Zo'n experiment levert vast enkele zwakheden op in de voorgestelde verande- ring, maar deze kunnen worden hersteld. En pas daarna kunnen de nieuwe regels wereldwijd worden ingevoerd. Ik begrijp dat mijn voorstel tamelijk radicaal is en ingaat tegen een eeuwen- oude traditie. In zulke gevallen worden nieuwe ideeën vaak afgewezen. Maar het zou goed zijn wanneer een verstandige discussie over de voorde- len van het voorstel wordt gevoerd. En indien de voorgestelde verandering wordt goedgekeurd, moeten wij de bijzonderheden van haar invoering ui- werken. Zal deze verandering vooraf overeengekomen remises uitsluiten? Zeker niet! Maar ik weet zeker dat het aantal vermindert. Vaak komen spelers niet voorafgaande aan de partij remise overeen, maar tijdens de partij. Dat wordt niet toegestaan. En om technisch remise overeen te komen wordt veel moeilijker. Tegenwoordig schamen beroeps schakers zich niet voor 'vooraf afgesproken' remises, die formeel niet zijn toegestaan. Zij worden als norm aanvaard, omdat zij weinig verschillen van snelle remises, die momenteel zijn aanvaard door de regels. Wat echt schaamteloos is, is 'vals spel'. Uiteraard zijn er mensen die dit doen, en enkelen van hen zijn goed bekend bij hun collega's. Afkeurende termen zijn in zulke gevallen zeer zeldzaam (het is moeilijk dit soort gevallen van fraude te bewijzen), maar een zekere naamsbekendheid blijft toch plakken aan zulke 'verkopers'. Indien alle par- tijen tot het bittere einde worden gespeeld worden vooraf overeengekomen remises ook beschouwd als onethisch, zoals nu het geval is met 'vals spel'. De meeste schakers zijn eerlijke mensen: zij zullen ook vooraf overeen- gekomen remises vermijden.' 2. Kasparov - Kramnik 2000 Wit: Garry Kasparov (2848) Zwart: Vladimir Kramnik (2770) Braingames Wereldkampioenschap Londen, 19 oktober 2000 Zevende partij Evgeny Bareev & Ilya Levitov, From London to Elista 1. c4 c5 2. Pf3 Pf6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 a6 5. Pc3 e6 6. g3 Dc7 7. Dd3 Pc6 8. Pxc6 dxc6 9. Lg2 e5 10. 0-0 Le6 11. Pa4. Remise  Kramnik: 'Zhenya (d.i. Evgeny Bareev, PdeG) adviseerde mij 4. ... a6. Hier liet Kasparov duidelijk zien dat hij weinig vertrouwen had. Hij hield er niet van om te spelen op zijn gevoel, hij wilde voordeel behalen in de opening, en hij was er niet op voorbereid in een gelijke stelling te spelen. Hij wist niet de juiste volgorde van zetten en hij was bang een pion te offeren. Hij bood remise aan in een stelling die voor mij beter was. Bovendien had ik 40 minuten meer bedenktijd. Ik dacht over het aanbod na of ik het al of niet verder zo spelen, maar ik besloot dat een snelle remise voor wit buitenge- woon onaangenaam zou zijn. Als we verder zouden spelen zou de partij toch hoogstwaarschijnlijk eindigen in remise. Maar de smaak na afloop zou voor Kasparov anders zijn na een lange partij. Dus ging ik akkoord,' aldus Kram- nik, blz. 104. 3. Anand - Kramnik 2007  Moskou, de hoorntjes roomijs basiliek, de Sint Basilius basiliek. De klok op de Kremlintoren wijst aan dat het tien over twee is. Wit: Viswanathan Anand (2801) Zwart: Vladimir Kramnik (2785) World Blitz Cup Moskou, 22 november 2007 1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 Pf6 4. d3 Lc5 5. 0-0 d6 6. c3 0-0 7. Pbd2 a6 8. La4 La7 9. h3 Pe7 10. Te1 Pg6 11. Pf1 b5 12. Lb3 Te8 13. Pg3 Lb7 14. Le3 Lxe3 15. fxe3 d5 16. exd5 Lxd5 17. e4. Remise.  4. Leko - Gelfand 2009 Wit: Peter Leko (2752) Zwart: Boris Gelfand (2758) Tal Memorial Moskou 6 november 2009 Tweede ronde 1.e4 e5 2. Pf3 Pf6 3. Pxe5 d6 4. Pf3 Pxe4 5. d4 d5 6. Ld3 Pc6 7. 0-0 Le7 8. c4 Pb4 9. Le2 0-0 10. Pc3 Lf5 11. a3 Pxc3 12. bxc3 Pc6 13. Te1 Te8 14. cxd5 Dxd5 15. Lf4 Tac8 16. Ld3 Dd7 17. Tb1 b6 18. d5 Lxd3 19. Dxd3 Lxa3 20. Pg5 g6 21. Pe4 Df5 22. Lxc7 Txc7 23. Pf6+ Dxf6 24. Txe8+ Kg7 25. dxc6 Lc5 26. Tb2 Txc6 27. Dd8 Dxd8 28. Txd8 a5 29. Kf1 a4 30. Ke2 a3 31. Ta2 b5 32. Tb8 Ld6 33. Txb5 Txc3 34. Kd2 Tc6 35. g3 h5 36. Kd1 h4 37. Ta5 hxg3 38. hxg3 Tb6 39. Tc2 Tb1+ 40. Ke2 Tb2 41. Kd3 Lb4 42. Ta4 Le1 43. Txa3 Txc2 44. Kxc2 Lxf2. Remise.  ChessBase 6 november 2009: 'Opnieuw zijn alle partijen weer remise. Enkele zijn wat routinematig, zoals die van Leko tegen Gelfand. In die partij doen de spelers snel bijna dertig zetten van de Petroff voordat zij rust nemen om zich te bezinnen op de stel- ling, die op dat moment al duidelijk remise was (zij bezegelden dit op de 44ste zet).' 5. Het Tal Memorial 2009  Op het Tal Memorial toernooi in Moskou 2009 was er een bijzondere toepas- sing van artikel 9.1a van de FIDE-regels. Dat artikel luidt: '9.1 a. In een toernooireglement kan omschreven worden dat spelers geen remise mogen overeenkomen binnen een bepaald aantal zetten, of (zelfs) helemaal niet, zonder toestemming van de arbiter.' Het gaat om de laatste passage 'zonder toestemming van de arbiter'. Nu gold voor het toernooi dat spelers alleen met toestemming van de scheids- rechter remise konden overeenkomen. De procedure was daarom, aldus de hoofdscheidsrechter Gijssen: 1. Een speler doet een zet 2. Hij biedt remise aan 3. Hij zet zijn klok stil en zet die van zijn tegenstander in beweging 4. De tegenstander denkt over het aanbod na 5. Indien de tegenstander het aanbod aanvaardt, zet hij de klokken stil en roept de tussenkomst in van de scheidsrechter om hem mee te delen dat hij het aanbod aanvaardt 6. De scheidsrechter neemt een beslissing. Op dat toernooi doen zich drie voorvallen voor waarin de hoofdscheidsrech- ter de remiseovereenkomst niet aanvaardt, zie Gijssen, december 2009, The Tal Memorial and blitz chess. 6. Svidler - Ivanchuk Wit: Peter Svidler (2754) Zwart: Vassily Ivanchuk (2739) Tal Memorial Moskou, 6 november 2009 Tweede ronde Gijssen, december 2009, The Tal Memorial and blitz chess 1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 Pf6 4. 0-0 Lc5 5. Pxe5 Pxe4 6. De2 Pxe5 7. Dxe4 De7 8. d4 Pc6 9. Dg4 h5 10. Dxg7 Lxd4 11. Dg3 a6 12. Lc4 h4 13. Df4 d6 14. Ld5 Le5 15. Dc4 Ld7 16. c3 0-0-0 17. Pd2 Le6 18. f4 Lf6 19. Pe4 Tde8 20. Te1 Lxd5 21. Dxd5 De6 22. Dxe6+ Txe6 23. Ld2 Ld8.  Gijssen: 'In deze stelling biedt Ivanchuk remise aan. Svidler neemt deze aan. Ik weiger. Het vervolg is 24. Pg5 Tf6 25. Pe4 Te6 26. Pg5 Tf6 27. Pe4 Te6. Remise.' 7. Carlsen - Aronian Wit: Magnus Carlsen Zwart: Levon Aronian Tal Memorial Moskou, 8 november 2009 Vierde ronde Gijssen, december 2009, The Tal Memorial and blitz chess 1.d4 d5 2. c4 c6 3. Pf3 Pf6 4. Pc3 e6 5. e3 Pbd7 6. Ld3 dxc4 7. Lxc4 b5 8. Ld3 Ld6 9. Pd2 Lb7 10. Pce4 Le7 11. Pxf6+ Pxf6 12. 0-0 0-0 13. Pb3 c5 14. dxc5 Dd5 15. f3 Tfd8 16. Le2 De5 17. De1 Ld5 18. Dc3 Dxc3 19. bxc3 Lxb3 20. axb3 Pd5 21. b4 Pxc3 22. Kf2 a5 23. Txa5 Txa5 24. bxa5 Lxc5 25. Lb2 Pxe2 26. Kxe2 Lb4.  Gijssen: De spelers kwamen remise overeen, maar ik wilde meer zetten zien. Het vervolg was: 27. Ta1 Td2+ 28. Kf1 Txb2 29. a6 Lc5 30. Tc1 g6 31. Txc5 Ta2 32. Txb5 Txa6. Remise.' 8. Leko - Ivanchuk Wit: Peter Leko (2752) Zwart: Vassily Ivanchuk (2739) Tal Memorial Moskou, 8 november 2009 Vierde ronde Gijssen, december 2009, The Tal Memorial and blitz chess 1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 a6 6. Le3 e5 7. Pb3 Le7 8. f3 Le6 9. Dd2 0-0 10. 0-0-0 Dc7 11. g4 Tc8 12. Df2 Pbd7 13. Kb1 b5 14. g5 Ph5 15. Pd5 Lxd5 16. Txd5 Tcb8 17. f4 Pxf4 18. Lxf4 exf4 19. Dxf4 Pb6 20. Td3 Tc8 21. Tc3 Dd8 22. Tf3 Lxg5 23. Dxf7+ Kh8 24. Tg1 De7 25. Dh5 Tf8 26. Txf8+ Txf8 27. Ld3 Lh6. Remise.  Gijssen: 'Ivanchuk biedt remise aan. Leko had nog dertig minuten bedenktijd en Ivanchuk achtenzestig minuten. Leko dacht over het aanbod ongeveer tien minuten na en informeerde mij dat hij het aanbod wilde aanvaarden. Ik had mijn twijfels en vertelde dit aan de spelers. Leko merkte op dat hij tien minuten bedenktijd had 'verloren'. Daarom ging ik ermee akkoord dat het in deze situatie onredelijk was de spelers te dwingen de partij te vervol- gen. Deze laatste partij laat duidelijk het probleem zien dat ik heb met deze re- gel. Volgens mij is het onjuist wanneer een scheidsrechter de stelling beoor- deelt. Dit is niet de taak van een scheidsrechter. Ik geef er de voorkeur aan artikel 9.1.a als volgt te lezen: 'In een toernooireglement kan omschreven worden dat spelers geen remise mogen overeenkomen binnen een bepaald aantal zetten, of (zelfs) helemaal niet.' Juiste remiseclaims gebaseerd op driemaal dezelfde stelling, de vijftig zet- ten-regel, of wanneer een stelling is ontstaan waarin geen van beide spelers de koning van zijn tegenstander mat kan zetten met welke reeks van regle- mentaire zetten dan ook, worden uiteraard remise verklaard,' aldus Gijssen. © 2010 Pieter de Groot |
 VORIGE | VOLGENDE |
| GERELATEERD ARTIKEL |
|
Pieter de Groot: 'Ernstige, plotselinge aanvallen van remise'. Lees verder  Pieter de Groot: 'De remiseovereen- komst volgens John Nunn'. Lees verder Pieter de Groot: 'De Bilbao remiseregel 3-1-0' Lees verder Pieter de Groot: 'Een onderzoek naar remiseovereenkomsten' Lees verder Pieter de Groot: 'De remiseovereen- komst volgens Maurice Ashley' Lees verder Pieter de Groot: 'Ook de vereniging van beroepsschakers weet geen oplossing' Lees verder Pieter de Groot: 'Zijn grootmeester- remises (ethisch) toe- gestaan?' Lees verder Pieter de Groot: 'Waarom de Bilbao-regel niet werkt' Lees verder Pieter de Groot: 'Is schaken een sport?' Lees verder |
|
WILT U REAGEREN? |
Pieter de Groot stelt een inhoudelijk reactie op de schaakrechtartikelen zeer op prijs. Natuurlijk kunt u ook vragen stellen over de behandelde onderwerpen. Pieter de Groot |
 |
