| DRAMATISCHE VOORVALLEN IN AMERIKA. DEEL 2 |
 Snelschaak als beslissende factor. Overzicht van paragrafen: 1. Snelschaak als beslissende factor 2. Voorbeelden 3. De roulettetafel 4. De opvatting van Gert Ligterink 5. De opvatting van Johan Hut 6. De opvatting van Hans Ree 7. De tweede reactie van Tom Braunlich 1. Snelschaak als beslissende factor Als Irina Krush op het Amerikaanse kampioenschap 106 zetten heeft gedaan in haar zes uur durende partij tegen Rohonyan moet zij vijftien minuten later twee rapid partijen spelen. Een vermoeide speler die het moet opnemen te- gen een tegenstander die al enigszins is uitgerust. En daarna moet Irina twee snelschaakpartijen en een Armageddon partij spelen. We mogen dan ook blij zijn met de aanklacht van Irina. We kunnen zo her- haling in de toekomst voorkomen. En dan blijkt dat de aanklacht van Irina al doel heeft getroffen. De Amerikaanse schaakbond erkent het probleem en gaat zich beraden hoe in de toekomst te handelen bij gelijk eindigen. Ook het Nederlandse kampioenschaak 2007 kent dit probleem. En misschien ook wel verenigingen bij hun clubkampioenschappen of bekerkampioenschap- pen. Het blijkt - met de wetenschap achteraf - hoe de gewoonte overheerst en dat het systeem weinig is doordacht. Waarbij organisatoren begrijpelijker wijze verwijzen naar 'regels zijn regels' zonder dat zij overtuigend kunnen uitleggen wat de achterliggende gedachte is van de regel die zij zelf hebben opgesteld. En als een organisator dat niet kan, komt er onvrede. Met de volgende aspecten moet bijvoorbeeld rekening worden gehouden: - of het rechtvaardig is om een kampioenschap voor normaal schaak te laten besluiten door snelschaak; - het kunnen omschakelen van gewoon schaak naar snelschaak; - hoeveel tijd er minimaal moet zitten tussen de overgang van gewoon naar snelschaak; - de beschikbaarheid van de zaal voor een beperkte tijd; - de diverse knelpunten bij snelschaak; - het toekennen van een gedeeld kampioenschap, een co-kampioenschap; ook bij drie, vier of vijf gelijk eindigen; - het publicitaire belang van een huldiging van één winnaar; - het aanwijzen van de winnaar op weerstandspunten, een systeem dat ook zijn bezwaren kent. Hierna geef ik de reacties van Gert Ligterink, Johan Hut, Hans Ree en Tom Braunlich. Laten we maar afwachten wat het voorstel zal zijn van de Amerikaanse deskundigen. Dan zien we daarna wel verder. Irina stelt meer zaken aan de orde. Bijvoorbeeld over problemen die zich hebben voorgedaan bij het snelschaak, over sportiviteit en over te inge- wikkelde regelgeving. Dit alles om haar doel te bereiken: dat van een co-kampioene. Deze zaken veroorzaken vervolgens een eigen dynamiek. Ze geven aanleiding voor afzonderlijke besprekingen die ik t.z.t. hoop te geven. 2. Voorbeelden Het komt meer voor dat een schaaktoernooi waar een gewoon schaaktempo geldt, vergelijk de volgende recente toernooien. Gibraltar In Gibraltar is van 22 tot 31 januari 2008 het zesde Gibleton schaakfestival gehouden. De winnaar van dat toernooi wint € 12.000, de tweede € 8.000. Twee grootmeesters eindigen als nummer één, Bu Xiangzhi (22) en Hikaru Nakamura (20). Twee rapid partijen, tien minuten plus tien seconden per zet, moeten uitmaken wie de winnaar van het toernooi wordt. Nakamura wint beide partijen. Wit: Bu Xiangzhi, China (2691) Zwart: Hikaru Nakamura, Verenigde Staten (2670) 6e Gibtelecom Masters Playoff Gibraltar Engeland Gibraltar, 31 januari 2008 Lees verder  De stelling in de tweede partij is na 67. ... Te7+  Wit speelt 68. Kd6?? Zwart maakt het spel nu in één zet uit. Zwart is kampioen geworden. Chicago In Chicago is van 23 tot 26 mei 2008 het 17de Chicago Open gehouden. Akobian, Petrosian en Nakamura zijn gedeeltelijk eerste geëindigd. Daarna worden er playoffs gehouden. Akobian wint de Armageddon partij en mag zich kampioen noemen. Echter, het prijzengeld wordt gedeeld. Philadelphia In Philadelphia, VS, vindt van 1 tot 6 juli de World Open plaats. Het is een negenrondig Zwitsers toernooi waarin uiteindelijk Evgeny Najer, Parimarjan Negi, Lubomir Ftacnik en Alexander Moiseenko bovenaan eindigen. Zij sco- ren 7 uit 9 en winnen allemaal ruim 7000 euro. Omdat Najer en Negi de meeste weerstandspunten hadden, plaatsen zij zich voor de playoff. Die bestaat uit één Armageddonpartij voor een extra vier- honderd dollar, met zeven minuten op de klok voor wit, die moet winnen, tegenover vijf voor zwart, die genoeg heeft aan remise. Najer, die op weer- stand eerste was, kiest voor de witte stukken en wint. Na afloop zegt Negi dat hij zelfs met 6 tegen 5 liever wit had gehad. 3. De roulettetafel  In Velden, Oostenrijk, spelen in 1983 Vassily Smyslov en Robert Huebner de kandidatenmatch in de kwartfinale. Beide spelers eindigen gelijk: 7 - 7. In plaats van een partij snelschaak te spelen, besluiten de spelers roulette te spelen in het casino waar ook de kandidatenmatch wordt gehouden. De spelers kiezen de kleur uit hun nationale vlag. Huebner kiest zwart, Smyslov rood. Het balletje rolt en komt terecht op nul. Daarna rolt het bal- letje een tweede maal en eindigt op drie, rood. Huebner verliest. Daarna wil Huebner nooit meer iets met de FIDE te maken hebben. 4. De opvatting van Gert Ligterink NK Schaken 2007 in Hilversum Segei Tiviakov - Daniel Stellwagen. Gert Ligterink, 10 juli 2007. In dat artikel is ook de beslissende snelschaak partij opgenomen. Lees verder 'Een eenvoudige vraag voor de historisch onderlegde schaakliefhebber: wie wonnen in 1939 het AVRO-toernooi? Keres en Fine, zegt u? Heel goed, tot in lengte van dagen zullen die twee namen in één adem worden genoemd. Al lang vergeten is dat Keres een hogere Sonneborn-Berger tiebreakscore had en op grond daarvan Aljechin uitdaagde voor een nooit tot stand gekomen tweekamp om de wereldtitel. Ook bij het Hoogovens/Corustoernooi hebben we ons zelden druk gemaakt als twee of meer spelers op de gedeelde eerste plaats eindigden. Tot alge- mene tevredenheid leven Keres en Nei voort als de winnaars in 1964 en het chauvinistische hoogtepunt uit die toernooigeschiedenis is de gedeelde winst van Timman en Sosonko in 1981. Lichte ontstemming was er wel in 1989, toen Anand, Nikolic, Ribli en Sax sa- men bovenaan eindigden. Nog hoor ik mijn Volkskrant-eindredacteur brom- men: 'Vier winnaars? Het lijkt potdorie wel de Elfstedentocht van 1940'. Met een door twee spelers gedeelde toernooizege viel te leven, met vier was kennelijk een grens overschreden. En met drie? Na de afgelopen Coruseditie, gewonnen door het trio Topalov, Radjabov en Aronian, vertelde toernooidirecteur Jeroen van den Berg dat het comité overweegt in de toekomst een tiebreak te laten spelen bij een gedeelde eerste plaats. Hoe die tiebreak er precies zou uitzien, kon hij nog niet zeggen, maar het lag voor de hand dat een korte rapid- en/of snel- schaakmatch de toernooiwinnaar zou moeten aanwijzen.' 5. De opvatting van Johan Hut Johan Hut heeft op schakers.info een artikel geschreven over 'Een bizar tiebreaksysteem'. Lees verder 'Allereerst die match als twee spelers bovenaan eindigen. Vroeger volgde dan een tweekamp van vier of zes partijen met normaal speeltempo, een paar maanden na het NK. In Leeuwarden 2001, toen Loek van Wely en Erik van den Doel samen bovenaan eindigden, speelden ze de dag erna een match van vier rapidpartijen. Vorig jaar (2007, PdeG), toen Sergei Tiviakov en Daniel Stellwagen het toernooi wonnen, moesten ze twee vluggertjes spelen met een bedenktijd van vijf minuten per persoon. Niet de dag na de laatste ronde, maar een uur na de laatste ronde. Daarop kwam veel kritiek van journalisten, misschien ook wel omdat de uiteindelijke verliezer Stellwagen de smaakmaker van het toernooi was geweest en Tiviakov een wat kleurloze sluipmoordenaar. Een oneigenlijk argument dus. Maar snelschaken is een loterij en bovendien een andere discipline dan klassiek schaak. Stel je voor dat twee marathonlopers tegelijk over de finish komen en om de winnaar aan te wijzen laat je ze nog een 100-meterwedstrijd rennen. Dat is ook hardlopen, maar toch is het een andere sport. Wat vooral stak, waren de redenen voor deze beslissing: een rustige match op een andere dag zou opnieuw geld kosten en bovendien was het leuk om op de slotbijeenkomst een kampioen in ons midden te hebben,' aldus Johan Hut. 6. De opvatting van Hans Ree Ook Hans Ree heeft kritiek op het systeem van tiebreak. Lees verder 'Het was een dwaze manier om een kampioen van Nederland aan te wijzen, met als enige grond de behoefte om zo snel mogelijk het toernooi af te slui- ten. Maar het kan nog erger. Vorig jaar speelden Sergei Tiviakov en Daniel Stellwagen een tie-break van twee vluggertjes met een bedenktijd van vijf minuten plus twee seconden extra per zet. Het was een dwaze manier om een kampioen van Nederland aan te wijzen, met als enige grond de behoefte om zo snel mogelijk het toernooi af te sluiten. Maar het kan nog erger. Op de website schakers.info staat een artikel van Johan Hut over het regle- ment dat nog steeds geldt bij het NK (zie hiervoor PdG). Kort samengevat: als er twee spelers gelijk bovenaan komen, wordt er ge- vluggerd. Maar wat als er drie of vier gelijk eindigen? Je zou denken dat die dan in een drie- of vierkamp zouden vluggeren, maar zo gaat het niet, want dat zou te lang duren volgens de KNSB. In werkelijkheid is er een bizarre serie van tie-break systemen, met als laatste redmiddel loting, waardoor er nog maar twee spelers overblijven, die dan samen mogen vluggeren. Het systeem is zo absurd en er spreekt een zo grote minachting voor het serieuze schaak uit, dat het op zichzelf voor de topspelers reden genoeg zou moeten zijn om deelname aan het NK te weigeren. Waarom doen ze dat niet? Ik denk dat ze er te trots voor zijn. In hun hart denken ze allemaal dat ze in staat moeten zijn om het toernooi in hun eentje te winnen. Piekeren over wat er gebeurt als ze de eerste plaats met iemand anders delen, is beneden hun waardigheid,' aldus Hans Ree, NRC 11 april 2008, Op tijd klaar voor de hapjes. 7. De tweede reactie van Tom Braunlich Op 7 juni heeft Tom Braunlich gereageerd op vragen die zijn gesteld over zijn eerste reactie, zie dramatische voorvallen in Amerika, deel 1, paragraaf 3. Hoi Phil, Alleen maar een snel antwoord over wat ik heb geschreven over de contro- verse over de playoff waarover elders online uitvoerig is geschreven. Het spijt me maar jouw vragen komen voor mij tamelijk overdreven of me- ningvormend over. Wat bedoel je precies met die toeschouwers die meen- den dat de playoff een 'degradatie', 'vernederend' of 'onnatuurlijk' is?
acties over de video rondgaan die worden veroorzaakt door de ongelukkige laatste momenten die zijn te zien. Waardoor deze momenten in de schijn- werpers zijn gezet. Het is in ieder geval duidelijk dat als een snelschaak of armageddon playoff wordt gebruikt een tijdbijtelling per zet op de klok moet worden toegepast om zo de ergste aspecten te verminderen van een tijd- nood als het voorkomt. Helaas was dit niet de standaard praktijk voordat de partij begon en het is duidelijk dat men dit alleen kon weten met de weten- schap achteraf. Ik heb over deze onenigheid uitvoerig geschreven op Chess Life Online en heb over een aantal van deze onderwerpen geschreven. Ik heb ook veel feedback ontvangen over de noodzaak van playoffs in de eerste plaats, en over de beste methode van playoff, en ik ben momenteel bezig een achter- grond artikel te schrijven over 'de theorie van playoffs' voor Chess Life Online waarvan ik hoop dat Jennifer deze over twee weken zal publiceren. Het artikel zal ook interviews bevatten met een aantal deskundigen op dit onderwerp, en ik zal proberen het geheel samenhangend te presenteren en af te ronden met conclusies. Ik nodig de lezers van Chessville en Chessbase uit mee te werken aan het geven van reacties.' © 2008 Pieter de Groot Wordt vervolgd |
 VORIGE | VOLGENDE |
|
DRAMATISCHE VOOR- VALLEN IN AMERIKA |
|
De artikelenreeks 'Dra- matische voorvallen in America' door Pieter de Groot. Deel 1 Deel 2 Deel 3 Deel 4 |
| ARMAGEDDON SCHAAK |
|
Artikel/verslag van Ste- wart Reuben, vertaald door Pieter de Groot. Lees verder |
|
WILT U REAGEREN? |
Pieter de Groot stelt een inhoudelijk reactie op de schaakrechtartikelen zeer op prijs. Natuurlijk kunt u ook vragen stellen over de behandelde onderwerpen. Pieter de Groot |
 |
