| HET VERBOD DE KONING TE SLAAN, HOOFDSTUK 1 |
|
Inleiding Bij de laatste wijziging van de FIDE-regels in 2005 is in artikel 1.2 opgeno- men het verbod de koning te slaan. In dit hoofdstuk geef ik aan dat het schaak laten staan van de koning een blunder is. In hoofdstuk 2 beschrijf ik de totstandkoming van het verbod de koning te slaan. Dan zal blijken dat het verbod 'met de hakken over de sloot' is opge- nomen in de FIDE-regels. In een volgend hoofdstuk geef ik enkele praktijk- voorbeelden. Om te eindigen met mijn mening: het verbod de koning te slaan is een dwaasheid. Is het schaak laten staan de koning: een blunder of een ongeoorloofde zet? 1.1 De blunders Blunderen hoort bij het schaakspel, en bij elke sport. Iedere speler blundert. Het is een belangrijk onderdeel van het spel. Het maakt een spel aantrekke- lijk en dramatisch, want sport is drama. Blunders bestaan in verschillende gradaties. Het gevolg van een ernstige blunder is dat de betrokken speler doorgaans de partij opgeeft, of dat de partij van een gewonnen stand verandert in die van remise. Drie blunders ter illustratie. Daarna gevolgd door de meest ernstige blunder, de dodelijke blunder. Blunder 1 Wit: Deep Fritz 10 Zwart: Vladimir Kramnik Mens tegen machine Bonn, Duitsland, tweede partij, 27 november 2006  De wereldkampioen Kramnik heeft zojuist 34. ... Da7-e3 gedaan. Aanraken is zetten en loslaten is het gezet. De zet is een blunder en kan niet gecorri- geerd worden. De machine zet zwart in één zet mat. Blunder 2 Wit: Veselin Topalov, 2772 Zwart: Liviu-Dieter Nisipeanu, 2693 3e M-tel Masters, eerste ronde Sofia Bulgarije, 10 mei 2007 Zie de partij   Stelling na 43. De4-d3? 'Deze zet kost wit of zijn dame of zijn koning,' aldus the Daily Dirt Chess Blog van 10 mei 2007. 43. ... Ld4 44. Lxe6 Pxe3+ 45. Kh2 Df2 46. Kh3 Df3+ 47. Pg3+ Dg2+ en wit geeft op. Blunder 3 Wit: Tigran Petrosian Zwart: David Bronstein Kandidatentoernooi Amsterdam 1956  36. Pg5? Aanraken is zetten en loslaten is gezet. De zet is een blunder en kan niet gecorrigeerd worden. Wit is vergeten dat zijn dame staat aange- vallen. 36. ... Pxd6. Wit geeft op. Blunder 4 De meest ernstige blunder is de fout in de verdediging de koning onbe- schermd te laten en hem bloot te stellen aan een directe aanval. Dat is een dodelijke blunder. Wit: Anatoli Karpov Zwart: Alexander Chernin Tilburg 1992, Rapid toernooi Schakend Nederland 1992, 10, blz. 4 Mark Lowery's Exciting World of Chess, Chess blindness Gijssen, september 2003, Perpetual check doesn't exist Stelling na 53. ... Kc7-d6+  Wit heeft nog tien seconden bedenktijd, zwart nog één minuut. 54. De6+ (?). Aanraken is zetten en loslaten is gezet. Wit heeft een dodelijke fout gemaakt in de verdediging van zijn koning. Hij heeft zijn koning onbeschermd laten staan. In elk spel leidt dit tot consequenties en slaat de tegenstander toe. Het vervolg van zwart is dan ook een heel natuurlijke reactie die overeen- komt met elk oorlogsspel: 54. ... Txf7. Zwart slaat de koning. Echter, nu grijpt de scheidsrechter eigenmachtig in. Het slaan van de koning is een onreglementaire zet, en het onverdedigd laten staan van de koning is ook een onreglementaire zet. De scheidsrechter brengt de stelling terug naar die van de diagramstelling. Hij vraagt wit een andere zet doen om zo het spel te vervolgen. Wit krijgt aldus de gelegenheid alsnog zijn koning te verdedigen. Wit vervolgt met 54. De7+? Txe7+ 55. Kg6 Te5. En de vlag van wit valt. Mark Lowery geeft aan dat als wit 54. Dd7+ Txd7 55. Kg6 had gespeeld de partij remise zou zijn geweest. Als dat juist is en als Karpov reglementair twee minuten extra bedenktijd had ontvangen had hij remise kunnen spelen, zo zou ik menen. Overigens, enkele uren na afloop protesteert Karpov bij de hoofdscheids- rechter, Gijssen. Karpov meent dat het slaan van de koning ook een onge- oorloofde zet is, zodat ook hij twee minuten extra bedenktijd had moeten ontvangen. De hoofdscheidsrechter is het daar niet mee eens, zonder dat hij zijn mening motiveert. 1.2 De vraagstelling Het slot van de partij Karpov - Chernin vind ik onbegrijpelijk. De speler die de meest ernstige blunder begaat krijgt de kans zijn zet te verbeteren om zo de kans te krijgen de partij alsnog te winnen, of om remise proberen te krijgen. Vreemd, sterker nog: heel vreemd. Het voorval doet me denken aan de partij tussen Benjamin Franklin, 1706-1790, en de bejaarde hertogin van Bourbon. De hertogin doet een zet waar- door haar koning schaak staat. Daarop slaat Franklin haar koning. De Franse hertogin stelt: 'De koning mag je niet slaan.' Snel reageert Frank- lin: 'In Amerika doen we dat dus wel'. Benjamin Franklin behoort tot een van de meest vooraanstaande personen in de wereldgeschiedenis en heeft een vooraanstaande rol gespeeld bij het stimuleren van het schaken in Amerika. In 1779 verschijnt zijn verhandeling 'The Morals of Chess', die ik zou willen vertalen als: De beginselen van scha- ken. Zijn beeltenis staat op een honderd dollar biljet.  De vragen rijzen hoe het mogelijk is dat veel scheidsrechters de beslissing van de scheidsrechter in de zaak Karpov - Chernin juist vinden, terwijl voor schakers deze beslissing als onbegrijpelijk voorkomt. © 2007 Pieter de Groot Wordt vervolgd |
 VORIGE | VOLGENDE |
| DE KONING SLAAN |
|
Artikelenreeks 'Het ver- bod de koning te slaan' door Pieter de Groot. Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 |
|
WILT U REAGEREN? |
Pieter de Groot stelt een inhoudelijk reactie op de schaakrechtartikelen zeer op prijs. Natuurlijk kunt u ook vragen stellen over de behandelde onderwerpen. Pieter de Groot |
 |
