| DE ILLEGALE ZET |
|
Altijd had hij op een eerlijke manier zijn boterham verdiend. Maar vanavond was zijn leven veranderd. Hoewel hij zijn specialiteit had gespeeld, het Urusof-gambiet, kwam hij toch gebroken thuis. 'De scheidsrechter heeft mij veroordeeld voor het plegen van een illegale zet', zei hij bedrukt tegen zijn vrouw. Zij zag de ernst ervan in. 'Een illegale zet is een onherstelbare onwettige, onrechtmatige en verboden zet. Ik werd uitgemaakt voor een misdadiger!', vervolgde hij met ingehou- den woede. 'Eens een misdadiger altijd een misdadiger,' sprak hij op een toon alsof hij met schaken moest stoppen. Zijn vrouw probeerde hem te troosten door hem te vertellen dat ook al was hij dan een misdadiger in de zin van het schaakrecht, zij toch nog net zoveel van hem hield als vroeger. Hij riep uit: 'Daar gaat het niet om! Ik bèn geen misdadiger, óók niet in de zin van het schaakrecht. Zoals alle scheidsrech- ters heeft die scheidsrechter er gewoon geen verstand van!' Het leek nu wel alsof hij het er niet bij zou laten zitten. In het huis aan de polderdijk heerste een gevoel van onrecht. Dan is slapen moeilijk. Aan de andere kant van het dorp kon ik ook niet slapen. Hoewel ik vond dat ik een juist oordeel had geveld, knaagde er toch iets. De speelzaal had geschokt gereageerd. Er bestond weinig begrip (of zoals dat tegenwoordig heet: er was weinig draagvlak) voor mijn beslissing. Was het schaakrecht dan zo hard?, vroeg ik me nu af. Ik raadpleegde nog eens het artikel van de internationaal arbiter Geurt Gijssen in het Schaak Magazine van april 2002, waaruit bleek dat het begrip de 'onreglementaire zet' gewijzigd is in: de illegale zet. Ik kreeg de behoefte de frisheid van de nacht op te zoeken door wat te fietsen. Dan wordt mijn geest altijd rustig en kan ik daarna beter slapen. Het was net alsof een onzichtbare hand mij stuurde, ik fietste naar het huis aan de polderdijk. Er brandde nog licht, daarom belde ik aan. Het duurde niet lang of we waren in een diep gesprek verwikkeld geraakt. Hij erkende een foute zet te hebben gedaan, maar hij vond de benaming ervan niet in verhouding staan tot het gepleegde feit. Ik legde hem uit dat ik de term ook verwarrend vond en dat deze mij deed denken aan de Immigratie en Naturalisatie Dienst van het ministerie van Justitie (IND) met uitgeprocedeerde asielzoekers. Ook zag ik er wel een geuzennaam in, vergelijkbaar met de illegaliteit: het gerechtvaardigd handelen in strijd met de wet. We lachten om het voorbeeld van het slaan van de koning bij snelschaak. Hoewel dat slaan niet mag, is het toch een gerechtvaardige daad die overeenkomt met het karakter van het spel. [Voor de scheidsrechters- commissie van de KNSB en de KNSB is dat slaan een ongeldige zet. Naschrift PdG]. Maar hij dacht bij een illegale zet aan het criminele milieu, dat van de bouwfraude, de illegale handel in verdovende middelen, bolletjesslikkers, wapens, de harde criminaliteit en dat soort dingen. 'Ik ben geen crimineel, ik ben een eerlijke schaker met fouten, vooral in de openingen', verklaarde hij. Ik zweeg en knikte begrijpend. Toen hij sprak schoot mij te binnen dat de nieuwe term de suggestie wekt dat scheidsrechters als politieagenten speuren naar illegale zetten. 'De term illegale zet is gewoon verkeerd gekozen', overwoog ik. Het was goed dat we de kwestie hadden uitgepraat. 'Het was geen illegale zet, maar gewoon een te herstellen ongeoorloofde zet met doorgaans onschuldige rechtsgevolgen', concludeerde ik. Ik bood hem en ook zijn vrouw mijn verontschuldigingen aan voor mijn nodeloos hard en kwetsend oordeel en voor de gevolgen daarvan. Beiden glimlachten opgelucht. Bij het afscheid drukte zijn vrouw mij de hand en verklaarde dat zij gemerkt had dat haar man nu al uitzag naar de komende donderdagavond om te schaken. 'Kan mijn man eens tegen u het Urusof-gambiet spelen?', vroeg ze me belangstellend. Hij antwoordde voor mij en verklaarde dat ik niet over de competitie- indeling ga en dat in verband met een eerlijke puntentelling die indeling gebeurt volgens moeilijke, strikte regels. 'De interne competitieleider, Gerard Arp, weet daar meer van,' geeuwde hij. Ik fietste de nacht in. © 2002 Pieter de Groot |
 VORIGE | VOLGENDE |
| ONREGLEMENTAIRE ZET |
|
Artikel 'De onreglemen- taire zet' door Pieter de Groot. Lees verder  |
|
WILT U REAGEREN? |
Pieter de Groot stelt een inhoudelijk reactie op de schaakrechtartikelen zeer op prijs. Natuurlijk kunt u ook vragen stellen over de behandelde onderwerpen. Pieter de Groot |
