| DE REMISEREGEL ARTIKEL 10.2 |
|
Artikel 10.2 De remiseregel 'versneld beëindigen' of 'uitvluggeren' is een bijzondere re- gel. Indien aan één van de twee voorwaarden is voldaan, kan de aan zet zijnde speler bij de scheidsrechter remise claimen. De voorwaarden luiden: - de tegenstander doet geen poging de partij op een normale manier te winnen; - het is niet mogelijk om op een normale manier te winnen. Vragen Onderstaande vragen gaan over het toepassen van de tweede voor- waarde: het is niet mogelijk de partij op een normale manier te winnen. Deze voorbeelden trof ik aan in het 'Chess organiser's handbook' van Stewart Reuben, in de columns van Gijssen, op de website van Duvvuri Ravishankar, uit een instructie voor Canadese scheidsrechters, en op de bijscholingsdag voor scheidsrechters op 9 april 2005. Aan het slot wordt een claim genoemd die is voorgekomen op het Nederlands Kampioenschap in Hilversum 2006. De vraag is dan ook steeds: wijst u de claim toe? En hoe komt u tot een bruikbare beslissing? Opmerkingen van Eric Roosendaal Op 13 juli ontving ik opmerkingen van Eric Roosendaal. Deze heb ik ingevoegd. Omschrijving van begrippen: - Redelijk niveau: 1600-1800 of hoger; - Laag niveau: 1400-1600 of lager; - Zeer laag niveau: 1200-1400 of lager. 1. Voorbeeld van Stewart Reuben  Wit claimt remise. Twee opvattingen. a. Volgens Stewart Reuben moet de claim toegewezen worden. b. Ook Eric Roosendaal meent dat de claim moet worden toegewezen. 'In deze stelling staat zwart aan de rand en is nog afgesneden ook. De witte koning is niet eens in de buurt van een röntgenlijn', aldus Eric. Toelichting Eric Roosendaal Op de bijscholingsdag scheidsrechters 9 april 2005 is ook de stelling koning en dame tegen koning en dame behandeld. Daar is als volgt geadviseerd: beslissing uitstellen, maar wit moet binnen een tiental zetten enige pro- gressie boeken, anders verklaart u het eindspel remise. Dit geldt ook voor koning en toren tegen koning en toren. Eric Roosendaal heeft mij op 25 juni 2006 de volgende toelichting gemaild: Bij het eindspel koning en dame tegen koning en dame kun je op twee 'redelijke' manieren verliezen, aldus Eric. Wat is redelijk? Wel, je dame inzetten is onredelijk, 1 ply diep zogezegd. Twee 'redelijke' manieren om te verliezen zijn: - koning en dame op dezelfde lijn of diagonaal, met röntgenmogelijkheid - koning aan de rand met de andere koning 'in de buurt' Ad Röntgenschaak  Zwart 1. ... Dd1+ 2. Ke4, en nu is 2. ... De1 winnend. Nog een voorbeeld van Eric Roosendaal:  Wit claimt. Scheidsrechter stelt zijn beslissing uit. Vervolg 1. Ke3 Dg1 is 0-1. Na een reeks zetten als 1. Kc3 Dc1 2. Kb4 Db2 3. Kc4 (niet Kc5!) Dc2 4. Kb5, Db3 5. Ka6 zou de scheidsrechter de partij remise verklaren. Wit heeft alle problemen al omzeild, aldus Eric. Ad Koning aan de rand  1. ... Db2+ 2. Kg1 verliest nu na 2. ... Kg3! Nog een voorbeeld van Eric Roosendaal  Wit claimt remise. Eric zou dit niet toewijzen. Na 1. Kg2 Kg4 moet wit geen 2. Kg1 spelen wegens de variant boven (2. ... De1+ 3. Kg2 De2+ 4. Kg1 Kg3 en uit). Verlies ligt daar dus op de loer. Vraag 1 Een willekeurige stelling koning en dame tegen koning en dame, of een willekeurige stelling koning en toren tegen koning en toren. Degene die claimt heeft nog twee seconden bedenktijd. Wat beslist u? 2. Voorbeeld van Duvvuri Ravishankar  Zwart claimt remise. De scheidsrechter, Duvvuri Ravishankar, honoreert deze claim. Hij vindt, dat dit een bekende remisestelling is. De scheids- rechter kan de partij onmiddellijk remise verklaren, zo meent hij. Vraag 2 Wat beslist u? 3. Voorbeeld van Stewart Reuben  Wit claimt remise. Reuben vindt dat het afhangt van de sterkte van de spelers. Als het om zwakke spelers gaat moet het spel verder gaan. In een ander geval zou de partij remise verklaard moeten worden. Vraag 3 Wat beslist u? 4. Vraag aan Gijssen Over de volgende stelling vraagt Zeljko Kanostrevac uit Australië aan Gijssen wat beslist moet worden op de remiseclaim van wit, vergelijk Gijssen, juni 2005, 10.2 is Back!  Zojuist heeft zwart gedaan 1. ... Kb4-b5? Wit met nog twee seconden bedenktijd claimt remise. Gijssen: 'Wat betreft het antwoord zijn er twee tegenovergestelde groepen in de scheidsrechters wereld.' 'De ene groep meent dat de scheidsrechter akkoord moet gaan met de claim, omdat het remise is volgens de theorie van pionneneindspelen. Na 1. Kb2 Ka4 of Kb4 2. Kb1 doet het er niet toe wat zwart speelt, omdat wit de oppositie houdt.' 'De andere groep meent dat wit moet bewijzen dat hij weet hoe hij remise weet te houden, maar dit is onmogelijk als er slechts twee seconden be- denktijd over zijn. Ik behoor tot deze groep. Welnu, laten we es onderzoe- ken wat er gebeurde voordat zwart de zet ... Kb5? deed.' ' Ik kan me voorstellen dat wit al heeft laten zien dat hij dit eindspel begrijpt en dat zwart een stelling probeert te bereiken waarin wit de oppositie zou verliezen. De zet … Kb4-b5 is een aanwijzing en is een belangrijk punt. Daarom ben ik geneigd akkoord te gaan met de claim van wit.' Er is zelfs een derde groep, die van mening is dat de beslissing van de scheidsrechter afhangt van de sterkte van de spelers. Als het gaat om ervaren spelers, bijvoorbeeld internationaal meesters of grootmeesters, moet de scheidsrechter akkoord gaan', aldus Gijssen, 'maar als het gaat om een jeugdtoernooi moet de scheidsrechter zijn beslissing uitstellen', aldus Gijssen. Reactie Eric Roosendaal Het blijft natuurlijk wat arbitrair, en heeft ook te maken met de mate van paniek die eventueel bij een speler heerst (en die het niveau zeker een paar honderd punten doet zakken). Als een witspeler van 2400 in deze stelling remise claimt wijs ik het zonder meer toe. Een IM weet per definitie hoe dit moet. Maar als een speler van 1200 claimt stel ik uit tot hij heeft laten zien hoe het moet. Bottom line: wat op een bepaald niveau potremise is, is dat op een lager niveau nog niet. Het gaat er om: hoe gemakkelijk is het om het fout te doen? Hoe "moeilij- ker" het is om het fout te doen, des te groter de remisemarge en des te meer valide de claim, aldus Eric. Vraag 4 Wat beslist u? 5. Voorbeeld van Stewart Reuben  Wit claimt remise. Reuben: 'Zwart staat gewonnen. Echter, indien u de claim afwijst, kan dit een aanwijzing zijn niet te slaan op h2. Daarna is de stelling theoretisch remise.' Vraag 5 Wat beslist u? 6. Voorbeeld van Stewart Reuben  Wit claimt remise. Remise volgens Reuben. Vraag 6 Wat beslist u? 7. Voorbeeld van Duvvuri Ravishankar  Zwart claimt remise. De scheidsrechter, Duvvuri Ravishankar, honoreert deze claim. 'Theoretisch is het mogelijk met twee paarden een koning mat te zetten, indien de tegenstander een torenpion heeft (a of h). Maar in dit geval, nu zwart slechts een g-pion heeft, is er absoluut geen mogelijkheid voor wit om te winnen. Daarom kan de partij onmiddellijk remise worden verklaard, of pas na enkele zetten.' Reactie Eric Roosendaal Eric Roosendaal kan zich niet verenigen met de opvatting van Ravishankar. 'Het eindspel twee paarden tegen pion kan (zeer moeizaam) gewonnen worden als de zwarte pion geblokkeerd kan worden op a4, b6, c5, d4, e4, f5, g6, h4 of nog dichter bij zijn uitgangsveld. De exacte velden heb ik ook moeten opzoeken. Maar het verhaal over de a- en h-pion slaat nergens op.' 'De afgebeelde stelling kan zodoende direct remise worden gemaakt door zwart door g6-g5 te spelen. Als zwart echter bijvoorbeeld Ke6 speelt en na Pg5+ Ke7 staat hij verloren. De winst is enorm lang en heel lastig, dus een remise honoreren is niet vreemd. Ook zou een zwartspeler de stelling met de pion op g5 tegen een sterke witspeler nog wel kunnen verliezen, trou- wens.' 'De termen 'gewonnen' en 'remise' slaan in dit geval op perfect gespeelde eindspelen - en dat staat zeker bij dit eindspel mijlenver van de praktijk. Ik zou dit zelf alleen op behoorlijk hoog niveau (>1800, misschien nog hoger) laten doorspelen. Maar Ravishankars argumentatie is verkeerd,' aldus Eric. Vraag 7 Wat beslist u? 8. Voorbeeld voor Canadese scheidsrechters Uit een instructie voor Canadese scheidsrechters van de British Columbia Chess Scene, in Ottawa, Canada, staat het volgende voorbeeld.  In deze stelling heeft wit winstkansen, daarom moet een scheidsrechter de remiseclaim van wit aanvaarden, aldus de instructie. Vraag 8 Wat beslist u? 9. Voorbeeld Bijscholingsdag Er ontstaat het eindspel koning, loper en pion tegen koning, waarbij wit een randpion heeft en de verkeerde loper. Zwart zet de koning op het promotie- veld en claimt remise. Beslissing: toewijzen. Dat zwart de promotiehoek nog ooit vrijwillig zal verlaten is geen serieuze optie. Drie voorbeelden van Eric Roosendaal Voorbeeld 1  Beslissing Eric Roosendaal: remise. Dat wit de promotiehoek nog ooit vrijwillig zal verlaten is geen serieuze optie. Vraag 9a Wat beslist u? Voorbeeld 2  Beslissing Eric Roosendaal: remise. Wit zal zeker niet de h-lijn verlaten en op den duur zal stelling 9a ontstaan. Vraag 9b Wat beslist u? Voorbeeld 3  Beslissing Eric Roosendaal: uitstellen. Wit verliest na bijvoorbeeld 1. Kd5. Wit moet eerst met de koning naar h1 lopen - daarna toewijzen. Vraag 9c Wat beslist u? 10. Voorbeeld Bijscholingsdag Er ontstaat een eindspel van ongelijke lopers en beiden twee pionnen op dezelfde vleugel. Zwart claimt. Beslissing: tenzij er iets heel vreemds op het bord staat de claim toewijzen. Drie voorbeelden van Eric Roosendaal Voorbeeld 1  Beslissing Eric Roosendaal: toewijzen. Wit kan realistisch gezien niets meer fout doen en hoeft alleen maar de loper niet in een zet weg te geven. Vraag 10a Wat beslist u? Voorbeeld 2  Beslissing Eric Roosendaal: op ieder redelijk niveau toewijzen. Wit hoeft slechts de loper op e4 gericht te houden. Op zeer laag niveau eventueel uitstellen zodat wit kan laten zien dat de loper e4 onder schot blijft houden; dan na enkele zetten toewijzen. Vraag 10b Wat beslist u? Voorbeeld 3  Beslissing Eric Roosendaal: op ieder redelijk niveau direct toewijzen. Wit kan reëel gezien nooit meer verliezen. Slechts op zeer laag niveau: uitstellen. Vraag 10c Wat beslist u? 11. Voorbeeld Bijscholingsdag Er ontstaat koning, toren en pion tegen koning, toren en drie pionnen op één vleugel. Zwart heeft nog dertig seconden bedenktijd en beidt remise aan. Wit weigert. Zwart claimt remise. Beslissing: toewijzen. Wit zou normaal gesproken nooit weigeren. Op iets hoger niveau (bijvoorbeeld rating 2000 of hoger) kunt u ook koning, toren en twee pionnen tegen koning, toren en drie pionnen nog toewijzen. Drie voorbeelden van Eric Roosendaal Voorbeeld 1  Beslissing Eric Roosendaal: toewijzen. Indien zwart in deze stelling remise weigert speelt hij slechts op tijd. Een realistisch winstplan voor zwart bestaat niet. Vraag 11a Wat beslist u? Voorbeeld 2  Beslissing Eric Roosendaal: op ieder redelijk niveau toewijzen om dezelfde redenen als bij 11a. Vraag 11b Wat beslist u? Voorbeeld 3  Beslissing Eric Roosendaal: uitstellen. De stelling bevat nog te veel spel om de claim toe te kunnen wijzen. Vraag 11c Wat beslist u? 12. Voorbeeld Bijscholingsdag Er is een middenspel op het bord. Wit geeft de dame weg. Zwart biedt remise aan, wit weigert. Zwart claimt. Beslissing: toewijzen. Met een dame achter winnen is extreem onwaarschijnlijk. Wit speelt zonder meer op winst door tijdsoverschrijding. Vier voorbeelden van Eric Roosendaal Voorbeeld 1  Wit speelt Lc2-b3 en biedt met minder dan twee minuten remise aan. Zwart weigert en speelt Kh8. Wit claimt remise. Beslissing Eric Roosendaal: toewijzen. Wit wint een dame. Zwart speelt niet op stelling maar louter op tijd. Vraag 12a Wat beslist u? Voorbeeld 2  Wit speelt f4 en biedt met minder dan twee minuten remise aan. Zwart weigert en speelt Kd8. Wit claimt remise. Beslsissing Eric Roosendaal: op ieder redelijk niveau toewijzen. Wit wint een vol stuk en de stelling is simpel. Zwart staat verloren en speelt op tijdsover- schrijding. Vraag 12b Wat beslist u? Voorbeeld 3  Wit speelt exd4 en biedt met minder dan twee minuten remise aan. Zwart weigert en speelt Pf3+. Wit claimt remise. Beslissing Eric Roosendaal: uitstellen. Wit wint weliswaar een stuk maar de stelling bevat nog veel te veel spel. Vraag 12c Wat beslist u? Voorbeeld 4  Zwart speelt Ld8-c7. Wit speelt Pe7+ en biedt remise aan. Zwart weigert en wit (met minder dan twee minuten) claimt. Beslissing Eric Roosendaal: toewijzen. Er zit nog zeer veel spel in de stelling maar wit wint een volle dame. Zwart zou onder normale omstandigheden zeker gretig accepteren. Vraag 12d Wat beslist u? 13. Vraag aan Gijssen Wit: Koning, paard en twee pionnen Zwart: Koning en paard. Wit biedt herhaaldelijk remise aan, zwart weigert. Kan wit remise claimen op grond van artikel 10.2, vraagt Willem Penninck uit België aan Gijssen. Hoewel Gijssen de precieze situatie niet kent, gelooft hij dat wit reden heeft remise te claimen in plaats van remise aan te bieden. Trouwens, remise claimen wordt beschouwd als het aanbieden van remise. Als zijn vlag valt, dan wordt in het algemeen de partij voor hem verloren verklaard, aldus Gijssen, november 2005, What shall we do with a stinking player? - redux. Vraag 13 Wat beslist u? 14. Voorbeeld HSB-competitie Een eindstelling in een partij uit de HSB-competitie van 22 november 2005, tweede klasse.  Reactie Eric Roosedaal 'De beslissing bij vraag 14 ligt wel erg voor de hand. Stel dat zwart nog wil verliezen. Zwart zou een paard moeten halen, de koning in de goede hoek moeten zetten, het paard ernaast moeten posteren en dan precies op het goede moment Lb2 of Lg7 moeten toestaan. Je moet al heel sterk kunnen schaken om dit te kunnen verliezen met zwart! Ik zou dit binnen 0.1 seconde honoreren. Wit kan natuurlijk nooit meer winnen. Wellicht een te simpel voorbeeld.' Vraag 14 Zwart claimt remise. Wat beslist u? 15. Nederlands kampioenschap 2006 Wit: Friso Nijboer Zwart: Sergei Tiviakov Hilversum 24 juni 2006, 7e ronde  Wit heeft nog twee seconden bedenktijd en claimt remise op grond van artikel 10.2. De twee scheidsrechters, Cor Roet en Peter de Jong, wijzen de claim af. Zij menen dat de stelling zeker nog spel bevat. Daarop schrijft Nijboer onmiddellijk 0 - 1 op het scoreformulier, tekent en vertrekt. Vraag 15 Wat had u beslist? Geef uw mening Uw reacties - indien u dat aangeeft geanonimiseerd - worden zoveel mo- gelijk verwerkt in een artikel dat in augustus a.s. op deze pagina wordt geplaatst. Neem de uitdaging aan! Stuur uw oplossing vóór 31-07-2006 aan de auteur.  Pieter de GrootReacties op deze schaakrechtsvragen kunt u ook plaatsen op het forum van de HSB. HSB forum  Dien een vraag in Heeft u een scheidsrechterlijke kwestie die u wilt zien als schaakrechtsvraag van de maand, mail deze naar Pieter de Groot. Pieter de Groot© 2006 Pieter de Groot |
 VORIGE | VOLGENDE |
| ANTWOORD |
|
Hier komt medio augus- tus 2006 het artikel van Pieter de Groot, waarin uw reacties zijn ver- werkt. |
|
WILT U REAGEREN? |
|
Pieter de Groot stelt een inhoudelijk reactie op de schaakrechtsvraag zeer op prijs. Neem de uitdaging aan. Let op! Iedereen kan meedoen.Pieter de Groot |
 |
