| VLADIMIR NABOKOV "REVISITED" |
|
Schaakgrootmeester Hans Ree beschouw ik als de wereldkampioen van de schaakjournalisten. Voor een deel is die positie het gevolg van toeval. Ree groeide op in de omgeving van Euwe, Donner en Timman en was als Neder- landse grootmeester in de tweede helft van de 20e eeuw een nabije getuige van de belangrijkste ontwikkelingen in de schaakwereld van die tijd, toen Nederland het centrum van de schaakwereld was. Voor een belangrijk deel is Ree's positie ook te danken aan zijn eigen kwali- teiten: als schaker van een behoorlijk niveau, als iemand die in staat is om met heel verschillende mensen relaties te onderhouden en als oplettende verslaggever en schrijver. Zijn meest recente boek is "Mijn schaken" (2010), opnieuw een prachtig en persoonlijk verslag van zijn omzwervingen in de schaakwereld. In dat boek zijn ook verscheidene uitstapjes buiten de schaakwereld te vinden, onder andere een mooi artikel over Nabokov, met wiens "Lolita" Ree al op 16-jari- ge leeftijd, in 1961, kennismaakte. Het leuke is dat Ree in dat artikel ingaat op het probleem dat Paul Pettinga eerder, in 2005, op de Botwinnik-site plaatste. De oplossing van dat pro- bleem is 1. Lc2!, waarna wit op de volgende zet mat geeft. Ree vertelt dat Nabokov in dit probleem een dwaalspoor had uitgezet. Een verleidelijke oplossing is namelijk 1. b8P, een paardpromotie. Zwart kan nu op drie manieren aftrekschaak geven met zijn toren op g7, door 1. ... dxe6+ (antwoord: 2. Pf7 mat), door 1. ... d6+ (2. Pd7 mat) en door 1. ... d5+ (2. Dc7 mat). Zwart kan echter ook 1. ... c2 spelen, waarna mat in één niet meer mogelijk is. Die mogelijkheid brengt de probleemoplosser op het goede spoor, name- lijk door de c-pion te blokkeren met 1. Lc2!, waarna het wel in alle gevallen direct mat is. Kunstig! Ree verbindt dit thema van de pseudosleutelzet 1. b8P op een boeiende manier met de verleidingen in Nabokov's literaire werk. Het boek van Hans Ree is nog te bestellen, onder andere via schaakver- zendhuis "De Beste Zet". Het is een genot om te lezen. De Beste Zet  © 2010 Jan Willem Duijzer |
