| DE GRAP VAN MAX PAM EN TIM KRABBÉ |
|
De grap van Pam en Krabbé en de regelscommissie van de FIDE Max Pam en Tim Krabbé hebben in de jaren '70 van de vorige eeuw een grap uitgehaald in Schaakbulletin. Krabbé heeft deze ook opgenomen in 'Schaakkuriosa'. Het gaat om de ellenlange rokade. Zojuist is de pion op e7 gepromoveerd op e8 in een toren. Zwart doet 1. ... Ka7-b7.  Wit is aan zet. De koning op e1 heeft nog geen zet gedaan. Max Pam en Tim Krabbé hebben de vraag gesteld of het geoorloofd is een ellenlange rokade te doen, d.w.z. dat de koning twee velden vooruit gaat naar e3 en dat de toren over de koning heen naar e2 gaat. In notatietermen 2. 0-0-0-0-0-0. Pam en Krabbé schrijven: 'De rokade moet nauwkeurig als volgt worden uitgevoerd. De koning wordt van zijn oorspronkelijke veld verplaatst naar een van de naastbij gelegen velden van dezelfde kleur. Vervolgens wordt de toren in welks richting de koning zich heeft bewogen, geplaatst op het veld dat de koning zojuist heeft overschreden,' einde citaat. Op grond van deze omschrijving antwoorden zij dat een ellenlange rokade is geoorloofd. De grap is dat Pam en Krabbé in de definitie van 'rokeren' na de woorden 'velden van dezelfde kleur' hebben geschrapt: op dezelfde rij. In artikel 3.8 a onder ii, van de FIDE-regels staat namelijk beschreven wat 'rokeren' is. Dat artikel luidt: 'rokeren'. Dit is een zet van de koning en een toren van dezelfde kleur op dezelfde rij, geldend als een enkele koningszet, en wordt uitgevoerd door de koning van zijn oorspronkelijke veld twee velden naar de toren te ver- plaatsen en daarna de toren over de koning heen te verplaatsen op het door de koning overschreden veld. Rokeren is dus een zet van de koning en de toren van dezelfde kleur op de- zelfde rij. Het begrip 'rij' is gedefinieerd in artikel 2.4, tweede volzin, dat luidt: 'De acht horizontale reeksen van velden noemt men 'rijen'.' Een ver- ticale rokade kan dus niet. En dat is al sinds 1931 al geregeld in de FIDE-regels dat dat niet is toegestaan. Nog afgezien van de vraag of het voorval ooit in de praktijk voorkomt. Zie ook het artikel 'De niet bestaande ellen- lange rokade' Lees verder  De lezer die de FIDE-regels er niet op naslaat wordt zo op het verkeerde been gezet en meent dat een ellenlange rokade is geoorloofd. Zo is een auteur van Wikipedia het slachtoffer van die grap geworden en heeft ge- schreven dat een ellenlange rokade mogelijk is. De regelscommissie van de FIDE In Dresden in november 2008 krijgen de beleidsfunctionarissen voor de re- gelgeving van de FIDE (de regelscommissie onder voorzitterschap van Gijs- sen) het vraagstuk van de ellenlange rokade voorgelegd. De functionarissen denken zelf niet na. Ze trappen in de grap. De commissie meent dat wijzi- ging van de FIDE-regels noodzakelijk is. De Algemene Vergadering van de FIDE accordeert het voorstel. En zo wordt met ingang van 1 juli aanstaande de beschrijving van de rokade als volgt gewijzigd (de cursieve passages zijn de wijzigingen): 'castling'. This is a move of the king and either rook of the same colour along the player's first rank, counting as a single move of the king and executed as follows: the king is transferred from its original square two squares towards the rook on its original square, then that rook is trans- ferred to the square the king has just crossed. Diegenen die moeite hebben met de begrippen 'rij' of 'horizontaal' begrijpen zo volgens de FIDE beter dat de rokade plaatsvindt op de eerste rij van de speler. Bovendien is als extra verduidelijking aangegeven, dat de koning moet gaan in de richting van het oorspronkelijke veld van de toren. Zo heeft de commissie weer een belangrijke stap vooruit gezet in het be- werkstelligen van een rechtvaardige wereldschaakrechtsorde. © 2008 Pieter de Groot |
 VORIGE | VOLGENDE |
| GERELATEERD ARTIKEL |
|
Pieter de Groot: 'De niet bestaande ellenlange rokade' Lees verder |
|
WILT U REAGEREN? |
Pieter de Groot stelt een inhoudelijk reactie op de schaakrechtartikelen zeer op prijs. Natuurlijk kunt u ook vragen stellen over de behandelde onderwerpen. Pieter de Groot |
 |
