KAN HET SCHAAKRECHT TEGEN EEN GRAPJE? |
Afgelopen donderdag roept Tom Nagelkerke me en zegt lachend: 'Hugo zei "remise".' Ik begrijp dat Tom daarmee akkoord is gegaan, maar dat er verder wordt gespeeld. Er is dus iets bijzonders aan de hand. Ik kijk naar het bord. De stelling ziet er niet remise-achtig uit. Ik kijk naar Hugo van Diepen. Tevreden kijkt hij naar het bord, en uit niets blijkt dat hij de uitlating van Tom weerspreekt. Ik weet zeker dat Hugo het voorstel voor de grap heeft gedaan. Ik zeg: 'Het was een grapje. Jongens mooi verder spelen.' En dat doen ze zonder problemen. Hugo wint later de partij trouwens. Maar, als ik de volgende ochtend door het Westerpark naar mij werk fiets, schiet me ineens te binnen: 'het schaakrecht kan helemaal niet tegen een grapje!' Er zijn namelijk bepaalde situaties in het leven en in de sport waarin je altijd serieus moet blijven. Als een stewardess bij binnenkomst in het vliegtuig je vraagt wat er in je tas zit, zeg dan niet: 'een bom'. Of het nu een grap is of niet, het vliegtuig wordt onmiddellijk op jouw kosten ontruimd. Als je voor de ambtenaar van de burgerlijke stand op zijn vraag 'neemt u haar tot uw wettige echtgenote' uit gekkigheid 'ja' zegt, is het huwelijk toch voltrokken. Je moet ook niet in een veilingzaal bij een bepaalde prijs zo maar je hand opsteken. En een voet- baller moet ook niet voor de lol met zijn hand de bal aanraken. Jaren geleden heb ik een schaker meegemaakt die zijn tegenstander in één of twee zetten mat kon zetten. Echter, als zijn tegenstander aan zet was geweest kon deze hetzelfde bij hem doen. Beiden herkennen over en weer deze situatie. En om de tegenstander te plagen, raakt degene die aan zet is een ander stuk aan dan dat waarmee de matzet uitgevoerd moet worden, kijkt de tegenstander aan om diens reactie te zien, laat het stuk los en doet de matzet. Dit mag niet van de FIDE-regels. Aanraken is zetten en loslaten is gezet. Het stuk is opzettelijk aangeraakt. Dan is het net als bij het geval van de stewardess, de ambtenaar van de burgerlijke stand, de veilingmeester en de voetballer, niet van belang of dat voor de grap gebeurde. Daarom moet gezet worden met het eerst aangeraakte schaakstuk. Zo krijgt de grappen- maker een koekje van eigen deeg. Of mijn mededeling aan Tom Nagelkerke nu goed was of fout, dat doet er niet toe. De uitslag van afgelopen donderdag is toch onaantastbaar. Maar, wat ik u wil vragen is: wat had u tegen Tom gezegd als u in mijn schoenen had gestaan? © 2003 Pieter de Groot |
WILT U REAGEREN? |
Pieter de Groot stelt een inhoudelijk reactie op de schaakrechtartikelen zeer op prijs. Natuurlijk kunt u ook vragen stellen over de behandelde onderwerpen. Pieter de Groot |