HOME     SCHAAKRECHT     PIETER DE GROOT
EEN MIDDERNACHTELIJKE JEUGDSCHAAKPARTIJ
Het Wereldkampioenschap jeugdschaak 2007 (2)




Dit artikel bevat de volgende paragrafen:

1.   Een impromptu midnight playoff
2.   Driemaal dezelfde stelling
3.   Zonder iets te zeggen het spelersgebied verlaten
4.   De liegende scheidsrechter
5.   De hoorzitting van de commissie van beroep
6.   Mijn opvatting
7.   De opvatting van Peter Doggers
8.   De 'World Chess Fair Play Award'
9.   De lezing van de Canadese coach
10. De lezing van de Belgische coach
11. De klacht van het hoofd van de Belgische delegatie
12. De opvatting van Gijssen

Er is in deze zaak veel mis gegaan. Het lijkt soms wel dat als het eenmaal mis gaat met een zaak het vervolg ook mis blijft gaan. Vandaar dat het een leerzaam geval is.


1. Een impromptu midnight playoff

Meer dan 1500 spelers uit 103 landen doen tussen 17 en 29 november in Antalya, Turkije, mee aan het Wereldkampioenschap jeugdschaak 2007.
Met tientallen vrijwilligers als scheidsrechters.



Een van de speelzalen


Op 28 november 2007 om omstreeks 19.00 uur in de tiende ronde claimt de veertienjarige Belgische speler Nils Nijs remise wegens driemaal dezelfde stelling. Zijn tegenstander en leeftijdgenoot de Canadees Mai Lloyd meent dat het niet moet gaan om driemaal dezelfde stelling, maar om het driemaal herhalen van de zetten.

Vast staat dat de stelling ook driemaal dezelfde is. Echter, onduidelijk is wat er daarna precies is gebeurd.

In de eerste plaats kan het zijn dat de betrokken scheidsrechter na de claim Nils heeft verzocht een zet te doen, wat hij ook deed waarop Mai direct een zet deed. Beide zetten zijn genoteerd. De stelling is dan niet meer dezelfde.

In de tweede plaats kan het zijn dat de scheidsrechter het verzoek niet heeft gedaan en dat Nils en Mai zelf een zet hebben gedaan waardoor de stelling is veranderd. Pas dan claimt Nils. De stelling is niet meer dezelfde.

Wat er ook van zij, de scheidsrechter speelt de partij na en honoreert de re-
miseclaim. Dat is voor Mai reden zonder iets te zeggen de zaal te verlaten. Mai tekent niet het formulier (en neemt zijn exemplaar vermoedelijk ook mee). Waarom Mai weg gaat en waar hij naar toe gaat, weten de scheids-
rechter en Nils niet. De scheidsrechter ruimt de stukken, het bord en de klok op. Nils gaat naar zijn groep en vertrekt een tijd later naar zijn hotel.

Ondertussen zoekt Mai zijn coach. Als hij die heeft gevonden en hem het geval uiteenzet, gaat hij met zijn coach terug naar de zaal. In verband met veiligheidsmaatregelen kost dat veel tijd. Wellicht komt hij pas na een kwar-
tier terug en ziet dat de spullen zijn opgeruimd. Ook Nils is al verdwenen.

Het kost Mai en zijn coach ook veel tijd de betrokken scheidsrechters en hoofdscheidsrechter te benaderen. De betrokken scheidsrechter vertelt niet de waarheid. De hoofdscheidsrechter gelooft zijn scheidsrechter en wijst het bezwaar af. Mai tekent beroep aan bij de commissie van beroep. Dan is het inmiddels 21.00 uur. Ondertussen weet Nils van niets en gaat op dat moment naar bed in de veronderstelling dat zijn partij remise is.

In een luxueus hotel zetelt de commissie van beroep, die bestaat uit:
- Florencio Campomanes (Filippijnen) voorzitter, oud-president van de FIDE.
- Georgios Makropoulos (Griekenland), tevens plaatsvervangend president van de FIDE.
- Zurab Azmaiparashvili lid, grootmeester afkomstig uit Georgië, president van de Georgische schaakbond, lid van de Europese schaakunie. Al talloos veel jaren tevens vicepresident van de FIDE.
- Jorge Vega (Mexico) lid, lid van de presidentiele raad van de FIDE, continentaal president van Noord- en Zuid Amerika.

De commissie hoort Mai en zijn coach uitvoerig. Zij beslist dat Nils moet wor-
den gehoord. Omstreeks 23.00 uur komen mensen van de organisatie de slaapkamer van Nils binnen, wekken hem en gelasten hem mee te gaan om te verschijnen voor de commissie. De coach van Nils weet nog van niets.
Op blote voeten ontmoet Nils zijn coach in de hal van zijn hotel. De coach gaat mee in de taxi naar het hotel waar de commissie van beroep zitting heeft.

De coach mag niet aanwezig zijn op de hoorzitting. De commissie hoort Nils slechts één minuut. Nils bevestigt voor de commissie dat na driemaal dezelf-
de stelling er twee andere zetten zijn gedaan.

De commissie oordeelt het beroep gegrond. Zij gelast de voortzetting van de partij. Rond middernacht spelen de spelers hun schaakpartij verder. Het is een 'impromptu midnight playoff'. Mai wint.

Dagen later verschijnen op enkele internationale forums op internet veel reacties, die instemmend of verontwaardigend zijn.

In de paragrafen 9, 10 en 11 geef ik de lezingen van de beide coaches volledig weer. Aan het slot geef ik de opvatting van Gijssen.


top  


2. Driemaal dezelfde stelling

Zie voor driemaal dezelfde stelling mijn artikelen:
Driemaal stelling herhaling  
De scheidsrechter en de remiseclaim in Moskou  

De aanhef en sub a en b van artikel 9.2 luidt:
De partij is remise, als een aan zet zijnde speler terecht claimt dat dezelfde stelling voor minstens de derde keer (niet noodzakelijkerwijs door opeenvol-
gende herhaling van zetten)
a. tot stand gaat komen, als hij eerst zijn zet op zijn notatieformulier noteert en de arbiter meedeelt dat hij deze zet gaat spelen, of
b. zojuist tot stand is gekomen, en de speler die remise claimt aan zet is.

Ik denk dat Nils heeft geclaimd op grond van artikel 9.2 onder b. Indien dat zo is had de scheidsrechter hem niet mogen vragen een zet te doen (als het waar is dat de scheidsrechter Nils dat heeft gevraagd). Dat Nils vervolgens een zet heeft gedaan, valt hem niet te verwijten. Op grond van de laatste volzin van artikel 13.3 moest hij die beslissing namelijk nakomen.

Een remiseclaim op grond van artikel 9.2 onder a gaat heel precies in zijn werk.
a. eerst de zet noteren
b. daarna de klokken stilzetten
c. vervolgens de tussenkomst van de scheidsrechter inroepen
d. en dan pas remise claimen wegens driemaal dezelfde stelling.

Over zo'n geval heeft Johan Hut een aardig foefje beschreven, zie Gooi- en Eemlander 1 april 2000, 'Zetherhaling wordt niet door iedereen begrepen': 'Fout ging het bijvoorbeeld bij Marten Wortel in het Nederlands jeugdkam-
pioenschap 1999. Tegenstander Ruud Janssen, drievoudig kampioen, stond veel beter, maar liet in hoge tijdnood toe dat Wortel voor de derde keer dezelfde stelling op het bord kon brengen. Die schreef de zet op, keek naar zijn tegenstander en zei: 'Remise.' Janssen keek stoïcijns voor zich uit.

De wedstrijdleider, die er bovenop stond, zei niets (waar ik nog boos over kan worden) en Wortel zei: 'Drie keer dezelfde stelling, ik claim remise!' Janssen, die mij later vertelde zelf 'ook wel eens zo geflikt te zijn', ant-
woordde: 'Laat maar eens zien.' Wortel trapte erin, voerde de zet uit en drukte zijn klok in. Janssen haalde opgelucht adem en speelde een geheel nieuwe zet, waarop de remiseclaim van de baan was en Janssen zijn winst-
voering kon voltooien. De wedstrijdleider tegen Wortel: 'Je had je niet tot hem, maar tot mij moeten wenden,' aldus Hut.

In Antalya had de scheidsrechter de partij niet hoeven na te spelen. Hij had Mai Lloyd erop attent moeten maken dat een remiseclaim ook een remise-
aanbod is en hem moeten vragen of hij het aanbod aanvaardt. Indien Mai dat afwijst, had de scheidsrechter Nils moeten vragen de stelling op een apart bord te plaatsen, naast hun eigen bord. Vervolgens had de scheids-
rechter aan Nils moeten vragen wanneer deze stelling voor het eerst op het bord is verschenen. En daarna aan de hand van de notatieformulieren de partij moeten uitspelen om zo te controleren of de claim al of niet juist is.


3. Zonder iets te zeggen het spelersgebied verlaten

Indien een partij niet is beëindigd mag een speler het spelersgebied niet verlaten zonder toestemming van de scheidsrechter, vergelijk artikel 12.5. Indien iemand zich niet verenigt met de beslissing van de scheidsrechter is de partij voor hem nog niet beëindigd. Indien hij het spelersgebied wil ver-
laten heeft hij daartoe de gevraagde toestemming nodig.

Nadat de scheidsrechter de partij remise heeft verklaard, verlaat Mai zonder iets te zeggen het spelersgebied. Indien Mai had gezegd dat hij zijn coach ging halen omdat hij het niet eens is met de beslissing zouden de scheids-
rechter en Nils dat hebben begrepen. Ze zouden de stukken niet hebben opgeruimd. Ze zouden blijven wachten op de komst van de coach.
Door het zwijgen van Mai mag men Nils niet verwijten dat hij ook is vertrok-
ken. En mag men de scheidsrechter niet verwijten dat hij de stukken heeft opgeruimd. Gelet op artikel 12.5 mochten zij dus aannemen dat de partij is beëindigd.


4. De liegende scheidsrechter

Het ziet er naar uit dat de scheidsrechter en de tolk het niet zo nauw heb-ben genomen met het spreken van de waarheid. Dat is zeer ernstig. Ze hadden feitelijk moeten beschrijven wat er is gebeurd. En ze hadden het niet mooier mogen maken dat het is. Een scheidsrechter die liegt is niet integer.

Niet integer handelen is een doodzonde voor een scheidsrechter. In het Voorwoord op de FIDE-regels dat er vanuit wordt gegaan dat arbiters 'over de vereiste bekwaamheid beschikken, een goed beoordelingsvermogen hebben en volstrekt objectief zijn'. En als schakers daar niet meer van uit mogen gaan dat een scheidsrechter over die capaciteiten beschikt, is er een heel groot probleem.


top  


5. De hoorzitting van de commissie van beroep

De commissie van beroep hoort uitgebreid de Canadezen, Mai en zijn ver-
tegenwoordigers. Echter, zij hoort Nils Nijs slechts één minuut. Dat is onbe-
hoorlijk. De commissie had moeten vragen wat er precies is gebeurd. Het horen van een minderjarige op een hoorzitting vereist geduld, en zeker rond een middernachtelijk uur. De commissie had moeten vragen aan Nils precies te beschrijven wat er is gebeurd. Als Nils vervolgens had verteld dat hij had geclaimd, maar dat de scheidsrechter hem vroeg een zet te doen geeft dat een ander gewicht aan de zaak.

Verder had Nils altijd het recht zich te doen bijstaan van zijn coach tijdens de zitting. Mai liet zich trouwens ook bijstaan.

In ieder geval pleit het ervoor een beter benoemingsbeleid te voeren bij het benoemen van mensen in commissies van beroep. Een goed bestuurder hoeft geen goed lid van een commissie van beroep te zijn. Ieder zijn vak.


6. Mijn opvatting

De commissie van beroep is verplicht de FIDE-regels strikt toe te passen. Zij moet dus zelfs afwijken van de FIDE-regels als daar een zeer bijzondere re-
den voor is. Dat is op grond van artikel 12.1 mogelijk. Maar het is ook uit-
drukkelijk bevestigd in de toernooiregels: 'The committee shall endeavour to find binding solutions that are within the true spirit of the FIDE motto, Gens Una Sumus.'

Het is aan niemand uit te leggen dat het in de schaakfamilie normaal is dat twee veertienjarige spelers tijdens een wereldkampioenschap een schaak-
partij omstreeks het middernachtelijk uur moeten uitspelen. Zo'n beslissing is te gek, en is daarom in strijd met artikel 12.1.

Na de partij is de concentratie weg. Of zoals op een forum iemand stelde dat in de tussenliggende tijd schaakcomputers kunnen worden geraadpleegd, of dat een speler de partij met zijn coach heeft geanalyseerd. Ik zeg niet dat de betrokken spelers dat hebben gedaan, maar men is weerloos tegen een dergelijke beschuldiging.

De beslissing van de commissie van beroep kan omschreven worden als 'justice delayed, justice denied'. Een beslissing die luidt dat een partij moet worden voortgezet die zelfs vele uren daarvoor is afgelopen, komt te laat. Het recht komt te laat om recht te doen.


De commissie had volgens mij het volgende moeten beslissen.

'In het onderhavige geval heeft Nils Nijs op grond van artikel 9.2 van de FIDE-regels remise geclaimd wegens driemaal dezelfde stelling. Of de scheidsrechter daarna aan Nils Nijs heeft gevraagd een zet te doen waarop Mai Lloyd direct heeft gereageerd, is de commissie niet duidelijk geworden.

Wel heeft de commissie aan de hand van de notatieformulieren en de ver-
klaringen van Nils Nijs en Mai Lloyd op de hoorzittingen geconstateerd dat beide spelers elk een zet hebben gedaan nadat voor de derde maal de stelling is verschenen. Dat betekent dat geen sprake is van een correct ingediende remiseclaim. De scheidsrechter had de claim dan ook moeten afwijzen.

Vervolgens ziet de commissie zich voor de vraag geplaatst of dit tot gevolg heeft dat de beslissing van de scheidsrechter moet worden vernietigd en dat moet worden bepaald dat de partij moet worden voortgezet. Die vraag be-
antwoordt de commissie ontkennend.

Nadat de scheidsrechter de remiseclaim heeft gehonoreerd, heeft Mai Lloyd zonder zijn redenen duidelijk te maken het spelersgebied verlaten om het juridische advies in te winnen van zijn coach. Door te zwijgen en door zo te handelen konden de scheidsrechter en Nils Nijs redelijkerwijs menen dat de partij was geëindigd. Nils Nijs kan dan ook niets worden verweten dat hij naar zijn hotel is gegaan.

Er is veel tijd verstreken voordat Nils Nijs kon worden gehoord. De commis-
sie biedt haar verontschuldigingen aan voor de onbehoorlijke en wellicht zelfs onrechtmatige wijze waarop zij Nils Nijs heeft opgeroepen om voor de hoorzitting van de commissie te verschijnen.

Door het tijdsverloop is een situatie ontstaan dat een hervatting van de partij onmogelijk is geworden. Een voortzetting brengt het schaakspel in diskrediet als bedoeld in artikel 12.1.

Zodoende brengt het verbod het schaakspel in diskrediet te brengen met zich mee dat de beslissing van de scheidsrechter in stand blijft.

Het hoeft weinig betoog dat deze uitkomst weinig bevredigend is. Zij kan echter niet bevredigender worden gemaakt, want de commissie wordt met een gegeven geconfronteerd dat niet meer kan worden veranderd. Blijft, dat de commissie moet vaststellen dat op grond van de feiten de scheidsrechter een andere beslissing had moeten nemen dan hij heeft gedaan. Voor wat zij waard is hoopt de commissie dat die conclusie de spelers en hun omgeving de gemoedsrust kan geven die zij behoeft.

Beslissing

De commissie wijst het beroep af.

De gemachtigde van Mai Lloyd krijgt het vast recht van € 100 teruggestort.

Campomanes (voorzitter), Makropoulos, Azmaiparashvili en Vega.'


top  


7. De opvatting van Peter Doggers

Op ChessVibes schrijft Peter Doggers op 10 december 2007 op het forum waarin hij aankondigt de discussie te sluiten:
  • We vonden dat dit verbijsterende verhaal moest worden verteld en we waren verbaasd dat dit niet elders in de Engelse taal is versche-
    nen. Het laat zien hoe belangrijk het is voor de schaakwereld dat er meer dan één website is dat voorziet in schaaknieuws. We waren eveneens verbaasd van de intense discussie die volgde en hoewel dat ook negatieve aspecten heeft, menen wij dat de mogelijkheid om op het artikel te reageren, in het bijzonder in dit geval, zijn waarde heeft bewezen.

  • Op ChessTalk, geeft IM Yan Teplitsky zijn uitleg (...) 'Er is veel onzin geschreven op internet (chessvibes.com, chesstalk en zelfs twic) over het beroepschrift dat we hebben gewonnen op het jeugdwereldkam-
    pioenschap.' Nadat we het hele verhaal van Teplitsky hebben gele-
    zen, en opnieuw ons artikel hebben gelezen, komen we tot de volgen-
    de conclusie. De 'onzin' waar Teplitsky naar verwijst moet slaan op de commentaren. Zijn lezing is echt niet in tegenspraak met de onze. (En trouwens, waar staat de 'onzin' op TWIC? (Volgens ons bevat Mark Crowther's 'single paragraph' geen enkele feitelijke onjuistheid en hij heeft natuurlijk volkomen gelijk).

  • We willen duidelijk maken dat de twee veertienjarige spelers niets verkeerd hebben gedaan. De regel om op juiste wijze remise te claimen na een driemaal dezelfde stelling is moeilijk en verschillende grootmeesters hebben dezelfde fout gemaakt. En een bezwaar indie-
    nen nadat de scheidsrechter een onjuiste beslissing heeft genomen, is natuurlijk heel normaal. De grootste fout heeft de scheidsrechter ge-
    maakt die vierkant heeft gelogen. En zoals we in het eerste bericht hebben geschreven was de beslissing van de commissie van beroep niet verkeerd en overeenkomstig de regels. Maar ze hadden moeten beslissen dat het al te laat was geworden om op de deur van Nijs te kloppen. Het Canadese team had dit evenmin moeten toestaan, zelfs al had ze het recht bezwaar aan te tekenen.


8. De 'World Chess Fair Play Award'

Nils Nijs ontvangt op de slotmanifestatie de 'World Chess Fair Play Award'. Uit het slot van het verslag van de Belgische coach blijkt dat de voltallige commissie van beroep publiekelijk haar excuses heeft aangeboden over de gang van zaken.



Nils Nijs ontvangt de 'World Chess Fair Play Award' uit handen van
Ali Nihat, de organisator van het jeugdwereldkampioenschap


De commissie van beroep dan wel de top van de FIDE heeft het boetekleed aangetrokken voor wat er is gebeurd. Zij heeft voorts een gebaar gemaakt met een onderscheiding. Dat valt de FIDE te prijzen. Meer kan zij ook niet doen. De zaken zijn verkeerd gelopen, en wat fout is kan - zoals wel vaker in het leven - niet meer worden hersteld.

Intern kan de FIDE maatregelen nemen tegen de betrokkenen die ernstig hebben gefaald. De FIDE moet daarvoor onderzoeken of de scheidsrechter en de tolk integer zijn geweest.

Hiermee is de zaak voor de FIDE afgedaan. Zij kan nu verder gaan met regeren.

Als ik Nils Nijs was zou ik blij zijn met deze unieke, wereldonderscheiding over integriteit. En hij zou deze kunnen vermelden op zijn curriculum vitae als hij gaat solliciteren. Het vergroot de kans op een uitnodiging voor een gesprek. Die halve punt meer of minder is iedereen zo vergeten, maar die World Chess Fair Play Award niet. Die kan niemand hem afpakken.


top  


9. De lezing van de Canadese coach

Uit het verslag van de Canadese coach:

'In de tiende ronde heeft Lloyd wit tegen de Belgische speler Nils Nijs. Lloyd staat bijna de hele partij sterker, maar verdwaalt een beetje in het midden-
spel. In de tijdnoodperiode laat hij in een betere stelling driemaal dezelfde stelling toe. Misschien staat hij zelfs gewonnen. Om te claimen kon Nils vol-
gens de FIDE-regels zijn zet noteren, en vervolgens de tussenkomst van de scheidsrechter inroepen.

Nils heeft voldoende tijd. In plaats van te claimen doet hij een zet, zodat daardoor een remiseclaim niet meer mogelijk is. Bovendien doet Lloyd na deze zet een andere (goede) zet, gaat een herhaling van zetten uit de weg en drukt de klok in. Op dat moment drukt Nils de klok in, roept de tussen-
komst in van de scheidsrechter en claimt met terugwerkende kracht remise. Alsof Nils geen laatste zet heeft gedaan en alsof Lloyd daar niet op heeft geantwoord. Dus duidelijk een ongeldige claim.

De Spaanse scheidsrechter, die stelt geen Engels of Frans te kunnen spre-
ken, haalt er een andere scheidsrechter bij en verklaart de partij duidelijk op onjuiste grond remise. Lloyd protesteert, maar niemand luistert naar hem. Hij doet het juiste. Hij weigert het notatieformulier te tekenen en zoekt zijn coach (ik).

Tijdens de laatste twee ronden is het niemand toegestaan de speelruimte na twee uur spelen te betreden. Lloyd vindt mij in de lobby. Ik bevestig dat hij gelijk heeft en samen gaan we terug. Om toegelaten te worden tot de speel-
zaal moeten we daarvoor vechten bij de beveiliging. Ze willen ons niet bin-
nen laten. Na vijf minuten komen we alsnog in de speelzaal. De stukken zijn al opgeruimd, de klok is verdwenen. Nils Nijs is vertrokken en de scheids-
rechters willen niet met ons praten. Uiteindelijk met behulp van Ellen Nadeau en Gerry Walsh uit Engeland, die ik nog ken uit mijn team in Engeland, vin-
den we de hoofdscheidsrechter die Engels spreekt. Echter, hij toont weinig belangstelling om naar ons te luisteren. We leggen ons verhaal uit en vragen hem de scheidsrechter die de partij heeft geleid te ondervragen.

De hoofdscheidsrechter roept de scheidsrechter bij zich die de partij remise heeft verklaard. Ook roept hij de zaal-scheidsrechter bij zich. Zo probeert hij te begrijpen wat er is gebeurd. De scheidsrechter die de partij remise heeft verklaard spreekt geen Engels of Frans (nogal opmerkelijk voor een Wereld-
jeugdwedstrijd!, alleen Spaans) dus komt er een tolk bij - een scheidsrech-
ter uit Venezuela.

De hoofdscheidsrechter vraagt via de tolk (belangrijk: hij is eveneens een scheidsrechter) aan de scheidsrechter die de partij remise heeft verklaard of Nils en Lloyd al of niet een volgende zet hebben gedaan. Belangrijke aante-
kening: Lloyd en Nils hebben elk de twee extra zetten genoteerd op het no-
tatieformulier - een duidelijk bewijs dat de zetten zijn gedaan op het bord. Volgens de FIDE-regels mag een zet alleen worden genoteerd als die is ge-
daan op het bord.

De Spaanse scheidsrechter antwoordt in het Spaans dat de twee zetten in-
derdaad zijn gespeeld en dan zegt de tolk in het Spaans: 'Nee, nee, dat moet je niet zeggen, dat betekent dat je een fout hebt gemaakt.' Vervolgens zegt de Spaanse scheidsrechter: Nee, de zetten zijn niet gedaan.' Ik versta en spreek Spaans zodat dit gesprek tussen twee scheidsrechters (!) voor mij duidelijk verstaanbaar is.

In feite maakt een scheidsrechter een ernstige fout die hij nu probeert te verdoezelen. En de andere scheidsrechter helpt hem daarbij! Ik leg dit alles uit aan de hoofdscheidsrechter. Echter, hij verklaart dat ik geen belangheb-
bende ben en dat hij zijn scheidsrechters moet vertrouwen. Hij verklaart de partij remise. Als we beroep willen aantekenen moeten we dat binnen twintig minuten doen (volgens de toernooiregels moeten alle beroepen binnen één uur na het einde van partij worden ingediend). Alle beroepen moeten schrif-
telijk worden ingediend vergezeld met € 100 (dat teruggegeven wordt als het beroep gegrond wordt verklaard).

De scheidsrechter wil ons niet vertellen hoe we beroep moeten aantekenen en we slagen er alleen met behulp van Ellen Nadeau en Gerry Walsh slagen er te weten hoe het moet. We schrijven snel een beroepschrift en geven dit aan Gerry Walsh. Later geven we een formele beschrijving van wat er is gebeurd. Het is dan al 21.00 uur en Lloyd gaat eten. Natalia en ik gaan pra-
ten met de commissie van beroep van de FIDE.

De commissie van beroep die bestaat uit Azmaiparashvili, Campomanes, Makropoulos en Vega, hoort hen. In feite gaat het om Lloyd, Natalia en ik tegen de scheidsrechters. Iemand spreekt niet de waarheid. De klok komt ergens vandaan en laat de zettenteller zien die niet de laatste twee zetten toont. Waar was deze klok dan eerder?

Bij herhaling wordt gesteld dat Lloyd een leugenaar is. Natalia en ik waren namelijk bij het verloop van de schaakpartij niet aanwezig en proberen slechts hun speler te helpen. De heer Azmaiparashvili gelooft ons en stelt de vraag waarom beide spelers de zetten hebben genoteerd op de notatie-
formulieren. Dan wordt besloten de Belgische speler te horen. Het is bijna 23.00 uur.

De Belgische speler en zijn coach waren in hun kamers. Waarom zijn zij niet eerder op de hoogte gesteld? We moeten de kamer (waar de commissie van beroep aanwezig is, PdeG) verlaten als de Belgische speler wordt gehoord. De speler gedraagt zich sportief en vertelt de waarheid, dat er inderdaad twee extra zetten zijn gedaan en dat de scheidsrechter niet de waarheid spreekt. De commissie van beroep verklaart dat de partij moet worden verder gespeeld.

Op dat moment denkt de Belgische speler dat hij voor iets wordt gestraft en reageert emotioneel. Tijdens de procedure gedragen de Belgische coach en anderen uit de Belgische delegatie zich heel correct. Zij lijken het ons niet kwalijk te nemen, maar eerder de scheidsrechters. De Belgische speler is duidelijk overstuur maar dat is Lloyd ook. Iemand in de zaal suggereert dat we tijd hebben gehad de partij te analyseren - dat is niet waar! We hebben allemaal de hele tijd in de kamer gezeten met de commissie van de FIDE. De partij wordt voortgezet en Lloyd wint.

De heer Azmaiparashvili neemt me terzijde en verklaart dat we precies juist hebben gehandeld en dat we er trots op moeten zijn op wat we hebben ge-
daan. Het is niet een kwestie van een halve punt, maar we hebben recht ge-
kregen en een slechte en oneerlijke scheidsrechter ontmaskerd. De voor-
naam van de scheidsrechter is Eric en hij komt uit Spanje. De heer Azmai-
parashvili laat weten dat disciplinaire maatregelen tegen de scheidsrechter worden genomen.

Hoewel het oneerlijk is een speler om 23.00 uur wakker te maken om te getuigen, is de oorzaak van het probleem de Belgische speler die de regels niet kent en de scheidsrechter die een grote fout maakt en dat probeert te verhullen. Ik geloof dat we juist hebben gehandeld en dank zij de eerlijkheid van de Belgische speler heeft het recht gezegevierd. Ik meen dat bij de sluitingsceremonie de Belgische speler een medaille heeft gekregen voor de meest eerlijke speler of iets dergelijks (de precieze titel ben ik vergeten). Niemand heeft zijn verontschuldigingen aan ons aangeboden, zelfs niet dat wij zijn uitgemaakt voor leugenaars,' aldus de Canadese coach.


top  


10. De lezing van de Belgische coach

En dan nu de lezing van de Belgische coach.

'Ik geef graag even de feiten zoals ik ze zelf heb meegemaakt. In de dis-
cussie dreigen mensen zwart gemaakt te worden die dat niet verdienen.

Dit stuk heb ik van Nils:

In de namiddag krijgt Nils remise na een foutieve remiseclaim omdat voor de derde keer dezelfde stelling op het bord staat. Nils heeft het gevoel dat hij niet meer zo goed staat (blijkt te kloppen, Rybka geeft -1.5 aan) in een complexe stelling en is dus blij met de remise.

Aan het bord zelf is een discussie ontstaan want zijn tegenstander weigert de remise te accepteren omdat de stelling niet via zetherhaling op het bord is gekomen. De scheidsrechter en enkele collega's die er bij zijn geroepen la-
ten de partij naspelen en komen tot de conclusie dat de claim van Nils inhou-
delijk correct is: voor de derde maal staat dezelfde stelling op het bord. Nils krijgt de remise. De Canadees weigert daarop het notatieformulier te on-
dertekenen en loopt weg.'



Nils Nijs


Vervolg lezing Belgische coach. 'Dan mijn versie:

Iets voor 23 uur zitten we nog met een groot deel van de Belgen samen in de lobby van het hotel. Een arbiter komt me op de schouder tikken en vraagt me in zeer gebrekkig Engels of ik coach ben van de Belgen. Ja?
OK, meekomen, er is een 'appeal' en Nils staat ook al te wachten. Nils staat inderdaad klaar aan de deur van het hotel, zonder zijn schoenen. Die gaat hij nog even halen - in de tussentijd haal ik er onze delegatieleider Ruben Decrop bij die ook meegaat naar het andere hotel waar de speelzaal zich bevindt.

In de taxi geven Ruben en ik Nils uitleg over waar het om gaat: de manier waarop hij remise claimde was niet correct. Ondanks het slechte Engels van de scheidsrechter was dat ons al duidelijk geworden. We hadden ook begre-
pen dat de scheidsrechter die had staan kijken naar de partij een andere versie van de feiten gaf dan de Canadees, volgens de scheidsrechter was de claim correct gebeurd. Ikzelf wist uit het verhaal van Nils na de partij al dat dat niet het geval was.

We komen bij het hotel Limra en worden onmiddellijk binnengeleid in een zaaltje waar de beroepscommissie en de Canadese tegenstander van Nils zitten. De beroepscommissie bestaat uit Campomanes (die optreedt als voorzitter), Azmaiparashvili, Makropoulos en een Vietnamese vertegenwoor-
diger (ook een vice-president van de FIDE denk ik, maar dat ben ik niet heel zeker).

In het kort wordt ons uitgelegd waar het over gaat. We maken duidelijk dat we de klacht verstaan, Nils antwoordt ook in het Engels. Daarop vragen ze aan Ruben en mij om de zaal te verlaten omdat ze alleen aan Nils willen vragen wat er precies is gebeurd.

Een minuut later komen Nils en de Canadees buiten. We mogen niet binnen, de heren zijn aan het overleggen. Na 10 minuten worden we terug binnen-
geroepen. Campomanes leest de beslissing van de beroepscommissie voor: op basis van de twee getuigenissen van de spelers wordt beslist om de partij verder te laten spelen omdat de partij onterecht is beëindigd.

Ze zijn er zich van bewust dat de slotstelling ondertussen al uitvoerig kan zijn geanalyseerd, maar vinden dit de meest rechtvaardige oplossing. Nog langer wachten zou nog meer analyses mogelijk maken. Campomanes benadrukt dat hij de eerlijke getuigenis van Nils enorm op prijs stelt. Ook Azmaiparashvili en Makropoulos nemen nog even het woord om dat te benadrukken.

Nils is ondertussen in alle staten en wil eerst niet de partij verder spelen. Ruben en ik geven hem wat tijd om tot rust te komen en we vertellen Nils dat hij zelf mag kiezen: niet spelen zal voor meer gemoedsrust en betere slaap zorgen voor de volgende partij maar betekent een zekere nul voor deze partij. Nils speelt uiteindelijk toch en verliest snel. (Bij het uitspelen
van de partij waren alleen de spelers en de scheidsrechter aanwezig.) Nils laat tijdens het hele gebeuren wel duidelijk zijn ongenoegen blijken, wat begrijpelijk is.

De volgende dag heeft Ruben dan bovenstaande brief opgesteld en die na correctie van Frederic en mij opgestuurd naar de organisatoren. Lucas Nijs heeft ondertussen ook al verontwaardigd naar de toernooidirecteur gebeld, die heel vriendelijk was maar duidelijk "maar erg klein was" (sic) na het verhaal van Lucas.

Tijdens de laatste partij benadert de scheidsrechter Nils en vraagt hem om in ieder geval naar de prijsuitreiking te komen. (Op een slecht moment, want Nils vergat op dat moment een pion te pakken en de partij werd maar remise ... Geen goede beurt voor de scheidsrechters.)

Op de prijsuitreiking wordt Nils naar voren geroepen en neemt hij de 'fair play award' in ontvangst voor zijn eerlijke getuigenis. Het is de voorzitter van de Turkse federatie (ja, de man die samen met Bessel Kok kandideerde tegen Ilyumzhinov) die het publiek vertelt dat de daad van Nils een voor-
beeld is voor allen. Alle "big shots" (Makropoulos, Azmai enz.) hebben zich op dat podium nog eens verontschuldigd voor de manier waarop het gegaan is. Tot zover het verhaal,' aldus de Belgische coach.

Op Chessvibes schrijft de Belgische coach op 10 december een vervolg:

'Mai Lloyd protesteert over de herhaling van zetten, maar dit is niet relevant. Het gaat niet om het herhalen van zetten, het gaat om driemaal dezelfde stelling. Deze remiseclaim zou juist zijn geweest. En als deze in de juiste volgorde was uitgevoerd zou geen speler zijn gestraft. De scheidsrechter kan geen Engels hebben verstaan, maar Nils wel en hij hoorde duidelijk dat Mai protesteerde omdat hij geen herhaling van zetten zag! (...)

'De twee extra zetten is een vondst van de Canadese coach (...) Ik heb hier het bewijs voor me liggen: er waren helemaal GEEN twee extra zetten. De ene extra zet van Mai was gedwongen toen Nils probeerde de klok stil te zetten. Nils heeft zelfs die zet opgeschreven toen de scheidsrechter hem dat vertelde te doen. Toen hij reageerde en de klok probeerde stil te zetten voordat hij een zet zou doen, greep de scheidsrechter weer in. Kennelijk kenden ze alle drie de regels niet,' aldus de coach.


top  


11. De klacht van het hoofd van de Belgische delegatie

De volgende dag richt het hoofd van de Belgische delegatie de volgende klacht tot de commissie van beroep.

'Over de gebeurtenis van gisteren over de beslissing en het beroep inzake de partij in de tiende ronde tussen Mai Lloyd en Nils Nijs, wil de Belgische schaakbond als volgt graag reageren.

  1. We aanvaarden het besluit van de commissie van beroep als juist en overeenkomstig de FIDE-regels.

  2. We willen graag weten welke maatregelen worden getroffen tegen de scheidsrechter die de remiseclaim op onjuiste wijze aanvaardde en die valse verklaringen heeft afgelegd voor de commissie van beroep. We menen, dat dit gedrag niet op een wereldkampioenschap schaken mag voorkomen. We willen graag weten wat u er aan doet om dit in de toekomst te voorkomen. Door het gedrag van de scheidsrechter hebben Mai Lloyd en zijn coach de gelegenheid gehad de stelling te analyseren op de computer.

  3. Hoewel tot nu toe de organisatie van het Wereldjeugdkampioenschap schaken uitstekend is geweest, beschouwen we de procedure voor de commissie van beroep als onplezierig.

  • Het tijdstip van het beroep is niet passend voor een jeugdkampioen-
    schap. Het beroep hoort niet te worden behandeld voor de spelers gaan slapen. Het is niet netjes als zoiets gebeurt in een -8 categorie waar onze deelnemer naar bed gaat voor 21.00 uur.
  • De veertienjarige speler werd om 23.00 uur van zijn bed gelicht. Dit is volkomen onaanvaardbaar. Iemand kan niet de besloten kamer van een speler binnenvallen en zeker niet om 23.00 uur wanneer hij al naar bed is gegaan. We kennen de wettelijke bepalingen niet in Turkije, maar in België is dit een onrechtmatige gedraging, die leidt tot (strafrechtelijke) rechtsvervolging. Wij verzoeken u hierover een duidelijke reactie te geven.
  • Door deze handeling werd de speler ontnomen van zijn noodzakelijke slaap en werden de kansen voor de elfde ronde ernstig verminderd.
  • De Belgische delegatie werd slechts over het beroepschrift ingelicht nadat Nils van zijn bed was gelicht. Dit is eveneens onaanvaardbaar. Daardoor hadden we hoe dan ook geen tijd om Nils in te lichten over het beroep, zijn verschijning voor de commissie en de mogelijke voortzetting van de partij. Iets wat de tegenstander wel had. Dit is in ieder geval oneerlijk.
  • Nils moest de partij onder smartelijke omstandigheden vervolgen:
    hij was door de beslissing van de commissie van beroep emotioneel volkomen van de kaart, het was al 23.30 uur en in zijn beleving was de partij remise omdat hij driemaal dezelfde stelling had bereikt. Men kan niet verwachten dat Nils de partij geconcentreerd kan vervolgen.
Wij stellen een positief gebaar van uw kant op prijs omdat Nils, die niets verkeerd heeft gedaan, het slachtoffer is geworden van een slechte scheids-
rechter.

Hoogachtend,
Ruben Decrop
Hoofd van de Belgische delegatie'


12. De opvatting van Gijssen

In zijn column van februari 2008 legt Gerd Lorscheid uit Duitsland het geval voor aan Gijssen.

Lorscheid meent dat de commissie van beroep een erg slechte beslissing heeft genomen. Maar, dat het ook niet mogelijk was een juiste beslissing te nemen. Indien de partij moet worden voortgezet, iets dat vanaf het begin al had moeten gebeuren, is het onmogelijk de partij na enkele uren van onder-
breking, te hervatten. Dit toont volgens hem aan dat de FIDE-regels onvol-
ledig zijn. Hij denkt dat onder bepaalde omstandigheden de beslissing van de scheidsrechter definitief moet zijn, zelfs als later blijkt dat deze onjuist is.

Gijssen: Steeds beter begrijp ik de eerste volzin van het Voorwoord van de FIDE-regels: 'De Regels voor het Schaakspel kunnen niet alle mogelijke situaties, die tijdens een partij voorkomen, dekken.'

Ik ben het met u eens dat het in dit computer tijdperk in de meeste gevallen onmogelijk is de partij na vele uren onderbreking te hervatten. Ik ben het er ook mee eens dat in het algemeen het niet eerlijk is de spelers te dwingen een nieuwe partij te spelen midden in de nacht. Dus is uw voorstel redelijk. Eigenlijk hebben we al zo'n geval in artikel 10.2 van de FIDE-regels (volgt citaat artikel 10.2).

Echter, ik kwam een artikel tegen van de coach van het Canadese team (Volgt een citaat uit die brief, namelijk de eerste drie alinea's 'In de tiende ronde had Lloyd etc.' tot met 'duidelijk een ongeldige claim').

Uit dit verslag blijkt dat de Canadese speler naar de scheidsrechter ging die de partij leidde, de senior scheidsrechter, de hoofdscheidsrechter en daarna een schriftelijk beroepschrift indiende. Dit kostte veel tijd om uit te leggen.

Helaas was het ongeveer 23.00 uur wanneer de commissie van beroep haar onderzoek had voltooid en de beslissing van de scheidsrechter vernietigde. Dus hoewel er onaangename kanten zitten aan de uitspraak is de beslissing van de commissie van beroep erg redelijk. (Tot slot volgt een citaat uit het verslag van de Canadese coach. De laatste alinea die begint met 'Hoewel het oneerlijk is etc.') aldus Gijssen, februari 2008, Is the arbiter always right?


© 2008  Pieter de Groot

top  

vorig artikel schaakrechtVORIGE | VOLGENDEvolgend artikel schaakrecht
DRIE MAAL DEZELFDE STELLING
Artikelen van Pieter de Groot.

Driemaal stelling herhaling  

De scheidsrechter en
de remiseclaim in Moskou
  

WILT U REAGEREN?
Pieter de Groot stelt een inhoudelijk reactie op de schaakrechtartikelen zeer op prijs. Natuurlijk kunt u ook vragen stellen over de behandelde onderwerpen.

mailPieter de Groot

schaakrechtrubriek Geurt Gijssen op ChessCafe.com